برای تماشا ویدئو صحبت های من با مهندس شهرکی در مورد تجربیات راه اندازی فروشگاه لوازم تاسیسات و کولر گازی از طریق لیست ذیل اقدام بفرمائید.

برای شنیدن صحبت های من با مهندس شهرکی در مورد تجربیات راه اندازی فروشگاه لوازم تاسیسات و کولر گازی از طریق لیست ذیل اقدام بفرمائید.

سعید کاظمی: امروز با آقای مهندس شهرکی در خدمتتان هستم. می‌خواهیم تجربیات ۲۰ساله آقای مهندس را در مورد راه‌اندازی فروشگاه تأسیساتی باهم مرور کنیم. ایشان  اطلاعات بسیار خوبی دارند.

سعید کاظمی:  من یک معرفی مقدماتی از آقای شهرکی انجام بدهم. مهندس عمران‌ هستند و سال‌هاست فروشگاه لوازم تأسیسات دارند من امروز از ایشان خواهش کردم بیشتر درمورد تجربیاتشان در طول این سال‌های طولانی که کار کردند و خودشان هم خدا را شکر علاقه‌مند بودند و دعوت بنده را قبول کردند.

آزما شهرکی: سلام. قبل از همه من بابت سایت شما بسیار خوشحال هستم. من مشابه‌ آن را حداقل ندیده‌ام تا به این لحظه و همیشه در زندگی خودم دنبال یک سری تجربیات بقیه دوستان بودم که به‌هرحال بتوانم بهتر زندگی بکنم و این سایت سعید کاظمی  هم در زمینه مهاجرتی هم توی بقیه زمینه‌ها به نظرم بسیار جالب و عالی است. خلاصه تبریک می‌گویم خدمت شما.

سعید کاظمی: لطفاً خودتان را معرفی کنید؟ و در مورد تجربیات و سابقه‌تان بفرمایید.

آزما شهرکی: من آزما شهرکی هستم. در دبیرستان نمونه امام جعفر صادق زاهدان درس خواندم. بعد از آن دانشگاه ملی رشته مهندسی عمران را گذراندم و کارشناس ارشد سازه‌های هیدرولیکی همان دانشگاه زاهدان والان هم دارم دوره دکترای مدیریت منابع آب را در دانشگاه آزاد کیش می‌خوانم. مهندس ناظر، طراح و مجری سازمان نظام‌مهندسی هستم. کارشناس رسمی دادگستری رشته راه و ساختمان و کارشناس ارزیابی خسارت از بیمه مرکزی هم هستم.  از سال 84 هم در اداره کل راه‌وترابری به‌عنوان سرباز بودم و الان هم در سازمان راهداری به‌عنوان کارشناس انجام‌وظیفه می‌کنم و سال 1384 با راهنمایی و کمک برادر بزرگ‌ترم که ایشان دکترای تأسیسات دارند و عضویت علمی دانشگاه سیستان و بلوچستان هستند وارد تأسیسات شدم و امسال 1389 فروشگاه لوازم‌خانگی هم تأسیس کردم و در خدمت شما هستم.

من یک جوانم و می‌خواهم یک فروشگاه تأسیساتی راه بیندازم چه کاری باید بکنم؟

سعید کاظمی: خوب مثالمان را با این شروع کنیم که من یک جوانم و می‌خواهم یک فروشگاه تأسیساتی راه بیندازم از کجا شروع کنم؟ تجربیاتتان را به ما بگویید چه‌کارهایی را من باید من انجام بدهم چه‌کارهایی توی ذهنتان می‌آید آدم خیلی فکر می‌کند می‌گوید مثلاً من اگر شعور و یا توان ذهنی امروز را می‌داشتم تا 16 یا 17 سال پیش این کارها را نمی‌کردم یا این کارها را می‌کردم. اینها را برای ما بگویید خاطره تعریف کنید داستان‌هایی که در این سال‌ها برایتان اتفاق افتاد و موضوعی که شما دوست دارید استارتش را بزنید.

آزما شهرکی: بله. عرضم به حضورتان که واقعیت من تجربه‌ها و شکست‌های زیادی توی این مدت داشته‌ام و اگر تجربه الان را می‌داشتم واقعیت خوب یک سری از کارها را انجام نمی‌دادم به طور مثال مثلاً اولین بیسش این است که این شخص حالا اگر درمورد سیستم‌های کولرهای گازی بخواهم صحبت بکنم یا کلی بگویم؟ کلاً فروشگاه را بگویم یا کولرهای گازی؟

سعید کاظمی: در این صحبت ها در مورد نکات مهم راه اندازی فروشگاه تاسیسات بگویید. در مورد مسائل تخصصی کولرهای گازی در لایو بعدی صحبت می‌کنیم.

آزما شهرکی: اگر بخواهم کلی بگویم اول اینکه بحث‌های فنی را باید آن شخص بلد باشد یعنی اگر موبایل مثلاً گوشی آن مثلاً فنی‌اش باشد علاقه‌مند به موضوع باشد اصطلاحاً خوره‌اش باشد و بعد الآن باید مسائل مالیاتی، مسائل دارایی، مسائل بیمه تأمین اجتماعی و مسائل مدیریتی، نوع رفتار، نوع کردار و برخورد با مشتریان، نحوه برخورد با شرکت‌ها، یعنی اینکه با شرکت‌ها ما چطور تعامل داشته باشیم، با مشتریان، با همکارانمان، با کارمندانمان و اینها همه زمینه‌هایش‌ آن متفاوت است،

یعنی ما طوری که با مشتری برخورد می‌کنیم نمی‌توانیم با رئیس شرکتمان برخورد کنیم یا مثلاً با همکارمان برخورد کنیم. خوب اینها بالاخره آدم باید برود و یاد بگیرد آن که خیلی‌خیلی مهم است اینکه چه کالایی را بیاورد که در آن شهر فروش برود. این از همه مهم‌تر است. خیلی مهم است.

سعید کاظمی:  تو پروفایلتان گفتید که نمایندگی سوپر پایپ را گرفتید. چه  اتفاقی افتاد؟

آزما شهرکی: سال نود وقتی که نمایشگاه‌های تهران می‌رفتم متوجه شدم که لوله سوپر پایپ در کشور ما نامبروان است. به‌هرحال از نظر کیفیت یک است، و خوب گفتم که این را بیاورم. در شهر خودمان عرضه کنم. ولی واقعیت امر این است که یک تجربه بسیار ناگوار برای من بود. اینکه من اولاً  توی پروژه سوپرپایپ یک چیزی نزدیک به نهصد قلم کالای مختلف وجود داشت و این انبارداری بسیار قوی می‌خواست و یک حسابداری خیلی قوی‌تر از آن. حالا من فقط وارد بحث حسابداری‌اش می‌شوم. حسابداری‌اش به این شکل بود که این نهصد تا قلم باید وارد یک سیستم حسابداری می‌شد.

سیستم حسابداری که در آن زمان به من معرفی کردند سیستم حسابداری شایگان بود. که سال 90  فقط نه میلیون تومان من نرم‌افزارش را خریدم که هزینه بسیار بالایی بود آن سال، و با راه‌اندازی شبکه‌اش و سرورهایش و آنها یک چیزی معادل بیست میلیون تومان هزینه کردم. ولی خوب بسیار مشکل داشت یعنی شرکتی که پشتیبانی می‌کرد شایگان سیستم را در زاهدان اصلاً شرکت خوبی نبود هزینه‌هایش بسیار بالا بود و از آن طرف یک حسابدار حرفه‌ای نیاز داشت و مجموعه اینها یک مجموعه پیچیده‌ای می‌شد.

داشتن یک سیستم حسابداری و انبارداری از واجبات یک فروشگاه تاسیسات می باشد؟

یعنی واقعاً من تقریباً معتقدم کسی که بخواهد درست درمان سیستم آب فاضلاب را کار کند حتماً باید یک حسابداری بسیار پیشرفته‌ای داشته باشد. انبارداری بسیار پیشرفته‎‌ای داشته باشد که بتواند واقعاً تمام جزئیات را انجام دهد. درحالی‌که من الان در سطح شهر می‌بینم کاسب‌هایی که دارند مثلاً لوله‌های آب فاضلاب را انجام می‌دهند کاملاً سنتی‌اند فاکتور سنتی می‌زنند سنتی تحویل می‌دهند دفتر دارند و اینها وقتی که خیلی حجم کاری پیچیده می‌شود واقعاً از دست آنها  در می‌رود نمی‌توانند انجام بدهند، و من مطمئنم که انجام نمی‌شود کار و بالاخره به‌صورت سنتی دارند کارشان را انجام می‌دهند و توی هیچ‌کدام از این فروشگاه‌هایی که من حداقل دیدم شما نه کامپیوتری می‌بینید نه صندوقی می‌بینید و نه مسئله دیگری؛

بنابراین به این نتیجه رسیدم که شایگان سیستم و کلاً سیستم‌های حسابداری که بشود کارهای بزرگ با آنها کرد سیستم خیلی مختلفی داشت واقعاً در شهر زاهدان در حال حاضر مقدور نیست پس هر کس می خواهد این کار را راه اندازی کند. اول سیستم حسابداری‌اش را برود کامل بررسی کند. خودش شاید داشته باشد یا کارمند حسابداری‌اش، چون مثلاً یکی از مشکلات دیگر که من احساس می‌کنم این است که ما شبکه حسابداری خوبی هم در زاهدان نداریم که مثلاً آن جا مراجعه کنم و ان شرکت کارهای فروشگاه من را انجام بدهند. شرکت‌هایی هستند ولی خوب تعدادشان کم است و محدودند و نمی‌توانند مثلاً به نظر من به تمام کسبه را پوشش بدهند.

باید برند کولر گازی پرتقاضا شهر خودتان را شناسائی کنید.

و بعد از آن یا مثلاً در مورد کولرهای گازی هم همین‌طور. ما کولری داشتیم که بسیار برند مشهوری است کیفیت کارش هم خیلی خوب است ولی در زاهدان کسی نمی‌خرد. من الان از این مدل کولرها زیاد دارم. کولر برند معروف امکانات عالی، گارانتی دار، قیمت خوب ولی کسی نمی‌خرد ولی مثلاً شرکت دیگری هست که می‌آید تبلیغات می‌کند چه در سطح کشوری چه در سطح استانی ولی بسیار خوب می‌فروشد و مشکلی هم در سطح شهر ندارد. مثلاً یک مثال من خدمتتان بزنم. از زاهدان نمی‌گویم. مثلاً کولرگازی سامسونگ در تهران بسیار پرفروش است. دوستان تهرانی ما خیلی خوب می‌خرند. اما همین کولرگازی سامسونگ در مشهد زیاد قوی نیست. یا مثلاً کولرگازی هایسنس در مشهد بسیار خوب می‌خرند ولی ال جی را ضعیف‌تر می‎‌خرند.

سعید کاظمی: درمورد سوپر پایپ یادم است که  چون من خودم سه سال سوپر پایپ  طراحشان بودم انصافاً  کیفیتش خیلی عالی بود ولی بحث‌های قیمت خیلی مهم بود. یعنی همان زمان هم توی خیلی از شهرها مشتری‌های خاص دنبال سوپر پایپ بودند.

آزما شهرکی: بله هستند.

محصول گران قیمت و با کیفیت در منطقه شما فروش می رود؟

سعید کاظمی: سوپر پایپ قیمتش خیلی بالا بود به نسبت بقیه رقبا و انصافا کیفیت لوله اب و فاضلابش هم خیلی بالا بود. شما برای کیفیت چه تو زاهدان راحت می‌توانستید یا توی سیستان بلوچستان می‌توانستید توزیع کنید؟

آزما شهرکی:  نه متأسفانه نمی‌شد. چون که همین بحث قیمت را داشت و متأسفانه  باید این را بگویم.   البته من دیگر نماینده سوپر پایپ نیستم، من فکر کنم حدود سه الی چهار سال است که قطع همکاری کردم با سوپر پایپ به علت همین فروش پایین محصول و حسابداری سنگینی که داشت. نکته‎‌ای که هست همین است که شما مثلاً از نظر من چون من خودم هم ساختمان ساختم یک ساختمان به نظر من با کیفیت ساخته بشود خوب ساخته بشود از اساس عالی باشد از طلا ارزشمندتر است به نظر من.

ولی این قضیه را خیلی از افراد درنظر نمی‌گیرند مثلاً طرف می‌آید یه لوستر چند میلیون تومانی برای خانه‌اش می‌خرد اما نمی‌آید مثلاً یک تأسیسات با کیفیت کارکند لوله آبش برایش مهم نیست، لوله فاضلاب مهم نیست، فوندانسیون برایش مهم نیست، ولی کاغذ دیواری آنچنانی می‌زنند لوستر آنچنانی می‌زنند ظواهر برایشان خیلی مهم‌تر است.

درصورتی که اگر ما بیاییم از مصالح با کیفیت توی ساختمان استفاده کنیم عمر ساختمان به مراتب زیادتر است آسایش اهالی به مراتب بیشتر است و لذتش هم بیشتر است، اگر درست و اصولی ساخته بشود. ولی متاسفانه اکثراً بالاخره حالا چون مشکلات مالی و غیره هست می‌گویند حالا بسازیم یک چیزی که برویم تویش بنشینیم حالا بعداً بنشینیم یک فکری بکنیم و خب تفکر این که بالاخره به نظر من حداقل جالب نیست و کیفیت مخصوصاً در ساختمان حرف اول و آخر را می‌زند.

سعید کاظمی: یعنی شما می‌فرمایید وقتی یک کالایی را می‌خرید. می‌خواهید یک فروشگاه تأسیساتی نمایندگی بگیرد اول برود یک تحقیق بکند در شهرخودش استان خودش ببیند اصلاً آن برند در ذهن مردم ان منطقه جا افتاده است یا اون برند آن‌قدر توانایی دارد توی آن شهرستان یا استان هزینه بکند هزینه‌های تبلیغاتی برند سازیش را بدهد منظورتان این است؟

آزما شهرکی: بله کاملاً. باید این اتفاق بررسی شود. می‌گویم مثلاً تو شهری مثل تهران کولرگازی سامسونگ هرکسی نمایندگی‌اش را بگیرد موفق است. ولی اگر کسی مثلاً برند هایسنس را داشته باشد موفق نیست. چون توی تهران نمی‌خرند. حالا چرا این اتفاق افتاده واقعیتش من نمی‌دانم مثلاً توی شهر بیست میلیونی چرا همه این سمتی‌اند. حالا شاید به سیاست‌های اصلی آن شرکت برمی‌گردد  تبلیغات و بقیه مسائل. ولی حقیقت امر یکی از مسائلی که وجود دارد همین است.

سعید کاظمی:  خوب در مورد مشکلات مالیات و بیمه بفرمائید؟

آزما شهرکی: نظر من این است که واقعاً یک سری آموزش‌ها داده بشود. به کسانی که می‌خواهند وارد صنف بشوند وارد کار  بشوند. این موارد و آموزش‌ها در زمانی که سال 84 من کار را شروع کردم نبود. یعنی شما می‌رفتید جواز کسب می‌گرفتید می‌گفتند این مهر بفرمایید بروید کار کنید. ولی باید واقعاً به نظر من آموزش‌هایی را بدهند. من خودم متأسفانه برای اینکه سرکار تسهیل بشود و کارم روان‌تر باشد مثلاً آمدم شرکت تأسیس کردم. بعد ازطریق شرکت کارها را انجام می‌دادم و حسابدار داشتم و صورت‌‌های مالی را مثلاً ارائه می‌شد به دارایی ولی خوب رد می‌شد.

مثلاً یک مورد یادداشت نشده بود از خریدها یا فروش‌ها مثلاً حسابدار سهواً اشتباه کرده بود من هم کنترل نمی‌کردم یعنی وقتش را هم نداشتم کنترل کنم دارایی رد می‌کرد و من فکر کنم سه سال یا چهار سال مبالغ بسیار سنگینی که آن موقع بسیار هم بود به‌عنوان جریمه و علی‌ رأس و این مسائل پرداخت کردم متأسفانه و هزینه خیلی زیادی برای من داشت برای همین حتماً باید آموزش ببینند این مالیات چه جوری داده می‌شود چه جوری پرداخت می‌شود چه جوری باید پرداخت کنیم اظهارنامه چه جوری باید ثبت کنیم. بیمه تأمین اجتماعی چه مسائلی دارد چه معضلاتی دارد اداره کار و مثلاً مسائل مختلف دیگر که هست، همه اینها را باید بلد بود.

باید پوست کلفت هم باشید.

خیلی راحت خدمتتان گفتم دیگر، چون توی بازار ما مسائل خیلی زیادی داریم چک برگشتی داریم بدوبیراه مشتری داریم، مشتری شاکی داریم یک موقع مثلاً من خودم خیلی سعی می‎کنم کالایی با بهترین کیفیت و بالاترین کیفیت را بیاورم، ولی می‌بینید حتی یک کالای باکیفیت به مشکل برمی‌خورد بوده ما کولر مثلاً ال جی دادیم کره‌ای سی هزار که یکی از بهترین دستگاه‌ها بوده رفته خانه مشتری سوخته بود همان ابتدای کار و مشتری هم پول زیاد داده است بالاخره شاکی می‌شود که من مثلاً فلان تومان پول داده‌ام تو به من دستگاه سوخته داده‌ای، مثلاً، البته مسائل حل می‌شود ولی خوب ما باید تحمل این مسائل مختلف را شخص داشته باشد و برای چالش‌ها و موارد مختلف باید آماده باشد.

سعید کاظمی: بله. آقای مهندس چند سال به نظر شما نیاز هست که یک نفر برود تجربه کسب کند؟

آزما شهرکی: من واقعاً پیشنهادم به همه همین است که اول بروند یک جایی یاد بگیرند چه‌بسا همان کسانی که مثلاً توی شهر زاهدان دارند کار می‌کنند قبلاً پیش من بودند و حقیقتاً من خوشحالم که از پیش من که رفته‌اند خودشان توانستند بالاخره کسب‌وکاری را شروع کنند، ولی عرضم به حضورتان که نکته‎‌ای که وجود دارد این است که چند سال دیگر دو سه سال به نظرم نهایتاً یک مقدارم خودش باهوش باشد باید بفهمد که واقعاً خودش هم توانایی‌اش را دارد که وارد این گود بشود این مسئولیت را بپذیرد چون مسئولیت هم زیاد دارد بالاخره تو همه جوانب مختلفش. یکی هست که خوب می‌تواند بپذیرد علاقه‌مند هست و یکی هم هست که واقعاً علاقه‌ای ندارد.

تغییر مسیر کالا و خدمات بنا به نیاز و خواسته مشتری

سعید کاظمی: خب دیگر چه موضوعی مهندس به ذهنتان می‌رسد؟ توی این سال‌ها چقدر طرح عوض کرده‌اید آقای مهندس؟ یعنی چقدر محصول و خدمتتان را عوض کردید؟ که مثلاً بر اساس شرایط بازار درخواست مشتری چقدر این پیش آمد که مثلاً یک محصولی را به نام سوپر پایپ را آوردید. سه چهار سال هم هزینه کردید کار هم کردید بعد این تحلیل‌هایتان را هر وقت انجام می‌دهید چه جوری هست که یک محصولی را کم می‌کنید یا اضافه می‌کنید یا مثلاً توسعه‌اش می‌دهید؟

آزما شهرکی: نگاه کنید من توی شانزده هفده سالی که بالاخره کارکردم. چندین بار مجبور شدم که نوع محصولات را عوض کنم. بعضی‌ها را اشتباه کرده بودم مثل همین سوپر پایپ و بعد تاوان خیلی زیادی دادم بابت سوپر پایپ مثلاً فکر نکنید که تاوانش کم بوده حقیقتاً. مثلاً یک موردش ما سر یک پروژه بود فرستادیم کالاها را و حالا بحث‌های لوله‌کشی  و این‌ها عوض شده بود و مسیرها اضافه شده بود. اتصالات اضافه شده بود شما هم که مستحضرید خیلی هم گران بود ولی توی قراردادی که ما بسته بودیم نوشته بودیم که تمام این ساختمان را لوله‌کشی می‌کنیم برایتان.

دیگر شرایط را ذکر نکرده بودیم که با این نقشه و این داستان و توی آن پروژه مسکن مهر بود مثلاً میلیون‌ها تومان آن زمان هزینه من از جیب خود دادم که به تعهدم پایبند باشم البته می‌توانستم پایبند نباشم ولی خودم برای پرسنال برندینگ این کار را کردم و انجام دادم. اما درمورد محصولات دیگر یک اتفاقات دیگر هم توی مملکت ما می‌افتاد دیگر به‌خاطر تحریم‌ها هم خیلی جابه‌جا شد حقیقت امر

، مثلاً یک‌بار برند مدیا چینی‌ها آمدند مثلاً خودشان در ایران مستقر شدند و خیلی داشتند کار را به‌صورت گسترده، بعد گذاشتند رفتند برند هیتاچی همین‌طور برند پاناسونیک همین‌طور توی یک مقطعی مثلاً هیتاچی آمده بود و واقعاً می‌خواست کار کند توی همه زمینه‌ها نه فقط تو بحث لوازم‌خانگی و کولرگازی حتی ماشین‌آلات سنگین و این داستان‌ها آنها رفتند بعد مثلاً برجام شد بعد باز یک عده  از شرکت‌ها برگشتند و ماهم حقیقتش را بخواهید به‌تبع شرایط روز با چندین شرکت مختلف از چندین محصول مختلف کار کردیم.

رعایت مسائل قانونی و انعقاد قرارداد بسیار مهم است

سعید کاظمی: ببینید آقای مهندس یکی از آشناها آمده بود بحث قرارداد بود می‌گفت حالا قرارداد ببندیم چه می‌شود می‌گفتم من اتفاقاً خیلی همیشه توی کسب‌وکارها تأکید به رعایت مسائل قانونی و حقوقی دارم مثلاً بنده خدا خیلی آدم متخصصی هست خیلی باسواد هست در کسب‌وکار خودش ولی نکته مهمی را که رعایت نمی‌کند با هیچ‌کس قرارداد نمی‌بندد. همین‌جوری می‌رود سرکارها و همیشه هم به مشکل می‌خورد یعنی به او می‌گویم آقا مثلاً کار نجاری این‌ها می‌کند می‌گویم توافق کن در، ریز ریز بنویس من با این طرح این هزینه را می‌گیرم  این طرح را انجام می‌دهم.

خیلی پیش می‌آید که طرح عوض می‌شود بعد به اختلاف می‌خورد به مشکل می‌خورد چون مکتوب هم ندارد یک چیز مستندی ندارد خیلی از آدم‌های اتفاقاً یکی از دوستان ما در اینجا از زاهدان  آمده اینجا شهرک صنعتی یک کارگاه تولید نجاری زده است یک چیز جالب دیدم یک بنده خدایی به ایشان زنگ زد گفت حاج‌آقا ببخشید چون قرارداد را امضا نکردید بچه‌ها استارت نزدند یعنی گفتم خب بابا این که  گفت حتماً باید قرارداد را  امضا کنند من‌بعد استارت کارشان را می‌زنند. گفت من همه جزئیات را می‌نویسم. هر چیزی را توی این سال‌ها تجربه کسب کردم می‌نویسم. شما گفتید شرکت یا فروشگاه شرکت چه مشکلاتی را برای شما ایجاد کرده بود که اگر فروشگاه می‌بود بهتر بود؟

آزما شهرکی: البته فروشگاه بود ولی مثلاً یک قرارداد فرض بفرمایید تهیه و نصب کولرگازی مثلاً برای نهاد بود ما گفتیم خوب ازطریق شرکت برویم وارد عمل بشویم که مثلاً شرکت کنیم در آن مناقصه خوب شاید بهتر باشد ولی می‌گویم در آن زمان ما نتوانستیم سیستم حسابداری و شرکت حسابداری داشته باشیم که بتواند دفاتر را به‌صورت دقیق کامل بنویسند و خوب این باعث ضرر هنگفتی برای من شد.

در بخش آموزش کسب و کار سایت سعید کاظمی چند درس در مورد اهمیت مسائل حقوقی و قانونی در کسب و کار دارم. دعوت میکنم. این درسها را هم گوش کنید یا مطالب ان را مطالعه کنید.

چه هزینه هائی را باید مدیریت می کردید در این سالها؟

سعید کاظمی: حدود هزینه‌ها چه بود؟ چه چیزهایی در این سال‌ها، مدیریت هزینه‌هایتان چه هزینه‌هایی بود که ای‌کاش انجام نمی‌دادید یعنی مثلاً می‌گویید ای‌کاش این  بنر را نمی‌زدم این‌قدر هزینه روی این موضوع نمی‌کردم. چه بخش‌هایی باید هزینه می‌کردم توی بازاریابی، تبلیغاتتان جایی لازم بوده بیشتر هزینه کنید؟

آزما شهرکی:  نگاه کنید واقعاً روی تبلیغات هر چقدر به نظر من هزینه بشود کم هست. یعنی تبلیغات به نظر من حرف اول و آخر را می‌زند و من خودم به‌ شخصه پشیمانم که کم تبلیغات کردم اگر بیشتر و بهتر و قوی‌تر تبلیغات می‌کردم بهتر بود و هیچ ضرری ندارد. یعنی مطمئناً حالا شاید توی سال اول زیاد خوب نباشد ولی در سال‌‌های آتی اگر شخص خوب آخر می‌دانید یک چیز دیگر هم هست کسی هم که کسب‌وکار راه‌اندازی می‌کند با یک بنیه مالی می‌آید بعضی‌ها خیلی با بنیه مالی ضعیف می‌آیند جا هم ندارند.

مثلاً روحیه‌شان هم ضعیف هست روحیه جنگندگی هم ندارند خوب اینها سریع مأیوس می‌شوند حقیقت امر، ولی اگری نفر با یک بنیه مالی مناسب بیاید به نظر من هر چقدر روی تبلیغات هزینه کند بازهم عالی است. اما از هزینه‌های دفتر واقعیت دیگر هزینه نبوده که من همه‌اش تجربیات بوده یعنی همه‌اش برای همین می‌گویم این پیج شما به نظر من یک چیزی بود که من کاش مثلاً این اینستا و اینها هفده سال پیش بود کاش مثلاً این سایت سعید کاظمی شما آن موقع بود به نظر من خیلی می‌توانست کمک کند.

وقتی تجربه من زیاد شد. قبل هر کاری کلی تحقیق می کردم.

من هم بودم دنبالش یعنی من قبل از اینکه لوازم‌خانگی را بزنم حقیقتاً دو سال تحقیق می‌کردم و یک چیز را خدمتتان بگویم خیلی از توصیه‌هایی که آن زمان می‌شد متأسفانه یا الان هم من خدمت دوستان بگویم واقعاً نباید حرف خیلی‌ها را قبول کرد. چون خیلی‌ها شاید صادقانه نیایند بگویند مثلاً تجربیات خودشان را توی این زمینه خاص، این هست که ولی خوب پیج شما از دوستانی که می‌بینم و می‌شنوم واقعاً همه احساس می‌کنند خیلی دوستانه و صادقانه درست راهنمایی می‌کنند که این خیلی خوب است.

در سایت سعید کاظمی من تجربیات دیگران را مستند می کنم؟

سعید کاظمی: بعضی دوستانی که این لایو ما را پیگیری می‌کنند.من در سایت saeedkazemi.ir تجربیات آدم‌ها توی هر زمینه‌ای را مستندسازی می‌کنم. یعنی ما تو کشورمان متأسفانه مستندسازی نداریم آقای مهندس. یک چیزی جالبی مثلاً من چون به تاریخ خیلی علاقه دارم می‌بینم مثلاً اسناد تاریخی مثلاً کشور انگلستان یک سفیر 300 سال پیش گزارش می‌داده یعنی همه‌اش هم ثبت و ضبط شده خیلی جالب است که مثلاً توی کشور ایران آن زمان دویست خورده‌ای سال پیش همه مستندات می‌رفته به پایتخت، آنجا مستندسازی می‌شده ضبط می‌شده و الان تاریخ‌دانان می‌توانند از آن استفاده کنند. توی کشور ما ضبط مستندات اصلاً نیست یعنی من چه جوری بگویم من می‌خواهم بروم هر کاری همه‌اش باید خودم تجربه کنم خوب؟

هر شکست را باید مثل یک تجربه نگاه کرد

سعید کاظمی: همه‌اش خودم تجربه کنم. من دوسه سال پیش یک مشکلی برایم به وجود آمد حالا بحث مالی شد و اینها من خیلی حالا اسمش را شکست نمی‌گذارم اسمش را تجربه می‌گذارم اتفاقاً دیروز از آقای مهندس مؤذن‌زاده یک متنی را دیدم خیلی جالب بود می‌گفت آن شکست را به اسم شکست نگاه نکنید چون آن موجب شده که تو این پوسته دور خودت رو بشکنی و بیایی بیرون و یک کاری انجام بدهی. یعنی دقیقاً بعد از آن موضوع بود که من این ایده به ذهن من رسید حالا به ناخودآگاه من القا شد.

که ای‌کاش این موضوع اگر می‌دانستم و دانش‌اش را کامل می‌داشتم این اتفاق‌ها برایم نمی‌افتاد، می‌دانید یک مقداری مثلاً مشورت می‌کردم، حالا مشورت را با کی می‌کنید؟ مشورت با کسی می‌کنید. که در جریان آن کار دانشش را دارد. مثلاً من در مورد مسائل تأسیسات مکانیکی یک زمانی خیلی عاشقانه من کتاب طباطبائی را به‌جرئت می‌توانم بگویم بیشتر از بچه‌های مکانیک بهتر خوانده‌ام، خوانده‌ام آن را با اینکه رشته‌ام نبوده یعنی من صفحه به صفحه‌اش را خوانده‌ام هر ورژن جدیدش می‌آمد می‌خواندم، دانش داشتم در آن، آن سال‌هایی که کارهای مکانیکی تأسیسات می‌کردم. چون خیلی این کار را دوست داشتم.

سعید کاظمی: این تجربیات را وقتی ارزشمند هست که آن طرف ذهنش را باز کند و گوش کند اگر مثلاً یکی از همان شاگردان قدیمی‌تان به شما بگوید آقای شهرکی آقای مهندس من چه کاری را نباید انجام بدهم چند تا از کار‌هایی که نباید انجام بده را به من بگویید، یعنی بیایید تجربه‌تان را بگویید، یا فلانی این کار را برای تأسیسات نکن مثلاً نیروی اجرایی نگیر، یا نیروی اجرایی بگیر. کارهای فنی را خودت انجام بده. یعنی مثلاً اینجا من دوستی داشتم می‌گفت کاش من این‌قدر آدم اجرایی دوروبر خودم جمع نمی‌کردم بفرمایید.

کار فروش و نصب کولر گازی را همزمان انجام ندهید.

آزما شهرکی: بله راستش را بخواهید من در زمینه اجرا اول کار وارد شدم یعنی اول کار دستگاهی که می‌فروختم خودم برای نصب می‌رفتم با همکاری دوستان، ولی بحث اجرا خیلی بحث وقت‌گیری بود، یعنی از بحث فروش واقعاً آدم را کنار می‌زد. این بود که من تصمیم گرفتم که وارد بحث اجرایی و نصب و خدمات نشوم و همین‌طور به دوستان خدماتی هم پیشنهاد می‌کنم که وارد بحث فروش نشوند. چون این دوتا ترکیبش باهم یعنی به ترکیب معجون خیلی عجیب‌وغریبی درمی‌آید، و واقعاً دوتا سایز استایل مختلف هست که با هم یعنی یک نفر می‌خواهد.

مخصوص بحث فروش و یک نفر می‌خواهد برای بحث خدمات پس از فروش. شما یک نحوه برخورد با مشتری دارید و برای بحث فروش یک نحوه برخورد با مشتری دارید برای بحث خدمات پس از فروش و الی‌آخر. حسابداری‌شان تشکیلات دیگرشان تعاملاتش همه باهم متفاوت است. ولی درکل برای بحث فنی هرکسی که توی این کار وارد می‌شود باید انجام بدهد، مثلاً فنی حرفه‌ای ما یا فنی حرفه‌ای هر شهری مثلاً من مورد بوده مثال می‌زنم فنی حرفه‌ای مثلاً شهرستان بیرجند مثلاً تو قسمت پکیج خیلی فعال بودند کلاس می‌گذاشتند دوره می‌گذاشتند.

کارآموز می‌گرفتند خودشان تبلیغ می‌کردند ولی مثلاً در شهری شاید مثل زاهدان فنی حرفه‌ای روی این قضیه زیاد سرمایه‌گذاری نکند. وجوب این مشکلات ایجاد می‌کند متأسفانه. یعنی نیروی کار حرفه‌ای و کاربلد می‌بینید توی شهر کم است و توی یک شهر مثلاً زیادتر است که این کار معمولاً افراد فنی حرفه‌ای‌های آن شهر به عهده می‌گیرند که چقدر استقبال کنند کلاس بگذارند دوره بگذارند تحقیقات کنند والی آخر و ما هم حقیقتش را بخواهید تو بحث فنی در زاهدان خیلی مشکل داشتیم و داریم.

سعید کاظمی: یعنی می‌گویید اگر کسی الان بحث فنی سرویس‌کاری را خوب بتواند انجام بدهد جای کار برایش خیلی زیاد است؟

آزما شهرکی: خیلی زیاد. بله اصلاً کلاً نه در شهر زاهدان در کل استان سیستان و بلوچستان جای کار خیلی زیاد است برای بحث‌های فنی.

سعید کاظمی:  هر مشتری را باید راضی نگه‌داریم؟ ببینید حالا بحث فروش و بازاریابی به نظر شما هر مشتری را ما باید راضی نگه‌داریم؟ یا به هر مشتری ما باید بفروشیم؟

آزما شهرکی: واقعی‌اش را بخواهید صادقانه نه. یعنی من خودم دیروز پریروز بود که یکی از دوستان بود ایشان مثلاً رفته بود یک ظرف‌شویی از جای دیگری خریده بود آن شرکت نبود و زنگ زد و چون دوست ما بود من راهنمایی‌اش کردم گفتم که مثلاً فلانی تو شهر  زاهدان کارش بهتر هست بروید پیش ایشان. بعد حقیقتش را بخواهید من دیگر فقط یک معرفی کرده بودم نه محصول را من داده بودم نه اینکه، گفتم مثلاً این آقا دیگر یقه ما را گرفته بود گفته بود فلانی مثلاً جواب من را نمی‌دهد تلفن من را برنمی‌دارد تو به من معرفی کردی و خانم ایشان هم  از پشت تلفن بدوبیراه می‌گفت.

ایشان مثلاً با من تماس گرفت که مثلاً چند روز پیش‌ازاین ماجرا مثلاً یک سال دو سال گذشته بود که فلانی من برای منزل یک اسپلیت می‌خواهم مثلاً فلان چیز. حقیقتش را بخواهید من دیگر گفتم ندارم و عطایش را به لقایش بخشیدم حقیقتاً. چون که می‌دانم این بالاخره شخصی هست که شاید برای من در آینده دچار مشکل بکند و بالاخره انجام نمی‌دهم حقیقت امر.

برای راه اندازی فروشگاه تاسیساتی چقدر سرمایه نیاز است؟

سعید کاظمی: چه توصیه‌ای می‌کنید فروشگاه متوسط به بالا کسی بخواهد ایرکاندیشن فقط سیستم‌های گرمایشی سرمایشی بزند الان حدوداً چقدر به نظر شما سرمایه باید داشته باشد؟ آیا می‎‌تواند اعتباری کارش را استارت بزند یا نه؟ یا حتماً باید با سرمایه نقد از  نمایندگی‌ها بخرد؟

آزما شهرکی: خوب شرایط فعلی کشور خوب می‌دانید توی این شانزده سال خیلی شرایط مختلفی شرکت‌ها می‌دادند. مثلاً یک زمانی هر شرکتی سه چهارتا برند داشت خود آن شرکت فقط. یعنی فرض بفرمایید شرکت مثلاً شرکت پرکیش که کولرهای هیتاچی، فیلیپس و هیتاچی هم می‌آورد همه هم مال یک شرکت بود اصلاً خودش رقابت می‌کرد یعنی اصلاً درون‌سازمانی رقابت می‌کرد.

مثلاً رئیس فروش این برند چون رئیس فروش‌ها داخل یک شرکت بودند ولی باهم هم رقابت داشتند. ولی خوب بعداً آن تحریم شدند همه این‌ها رفتند و مثلاً بازار محدود شد نقدی شد و شرایط سخت شد. در حال حاضر خب اکثر بازارگردی هست به علت تورم و خوب خیلی‌ها هم می‌ترسند بالاخره یک روز می‌گویند مثلاً برجام نزدیک است و قرار است دلار بریزد یکی می‌گوید نه ابر تورم خواهیم داشت برای همین شرکت‌ها هم بالاخره در حال حاضر محتاط‌اند.

سعید کاظمی: برای فروش بیشتر چه راهکاری پیشنهاد می‌کنید؟

آزما شهرکی: برای فروش بیشتر، تبلیغات به نظر من از همه مؤثرتر هست و بهتر است و مخصوصاً تبلیغاتی که شرکت‌های بزرگ انجام می‌دهند، ما داشتیم مثلاً یک محصولی بوده که مثلاً یک کولر ایکس فایتینگ ال جی تازه امروز به ما رسیده بوده مثلاً زمانی باید می‌گذشت باید کولر جا بیفتد برود خانه مردم از آن استفاده کنند مثلاً روال طبیعی کولرها این‌جوری هست. یک کسی می‌خرد می‌برد توی خانه کیفیتش اوکی هست اون معرفی می‌کند.

مثلاً من به شما معرفی می‌کنم که بیایید فلان چیز را بخرید و چیزی که هست این که ما درهمان روز فروختیم به چه شکل ازبس‌که مثلاً شرکت گلدایران صبح تا شب تبلیغات آن کولر را می‌گذاشت. روزی که محصول به ما رسید ما همان روزش محصولاتش را فروختیم. ولی بوده که محصولی سه سال چهار سال توی انبار بوده و نتوانستیم بفروشیمش.

باید مارکتینگ و بازاریابی را یاد بگیریم؟

سعید کاظمی: من خودم خیلی مشاوره می‌دهم به دوستان عزیز  و تبلیغات بخشی از مارکتینگ یا بازاریابی هست. حالا آری همه باید مارکتینگ بلد باشیم.به‌جرئت  می‌توانم بهتان بگویم نه.  آقای مهندس رفتم حسابدار گرفتم چون حسابداری بلد نیست رفته‌اند مثلاً مدیر فروش برای یک فروشگاه بگیرد یا یک فروشنده با سروزبان خوب و روابط‌عمومی  بگیرد خب توی این مارکتینگ هم توی این بازاریابی هم حالا می‌تواند دیجیتال مارکتینگ باشد. خیلی مارکتینگ شاخه‌های بسیار گسترده‌ای دارد. بستگی به نوع شرکتش هم دارد یکی هست بازاریابی‌هایی مثلاً گوریلا مارکتینگ می‌کنند بازاریابی خیلی پرسروصدا می‌کند هزینه‌های هنگفتی هم باید  بپردازند یکی هم سوشیال مارکتینگ هم انجام می‌دهد یکی دیجیتال مارکتینگ انجام می‌دهد.

البته سوشیال خودش زیرمجموعه دیجیتال هست مارکتینگ. یعنی مارکتینگ نیاز و شناسایی آن نیازهای جامعه است  اگر دقت کردید آقای مهندس توی صحبت‌هایشان گفتند، گفتند یک محصولی هست توی سیستان و بلوچستان مشتری نمی‌خرد حالا شما بگویید سامسونگ درجه یک هست. سامسونگ کولرگازی سامسونگ را نمی‌خرد حالا به هر دلیل فرهنگی دارد نمی‌دانم تبلیغات سامسونگ ضعیف بوده تا وقتی مارکتینگ انجام می‌دهید یعنی مشاور مارکتینگ در کنار خودتان دارید و تخصصی نه مارکتینگ بروید ذهنتان مثل شرکت‌های بزرگ مثل سامسونگ وال جی و اینها برندهای بزرگ در حد سامسونگ مارکتینگ کسب‌وکارهای کوچک متوسط آن به شما می‌گوید که باید پرسنای مشتری‌ات را دربیاورید آن به شما کمک می‌کند.

می‌گوید من می‌روم آمار و اطلاعات سیستان و بلوچستان را توی سایت‌های چه درمی‌آورم سایت‌های تحلیل آمار مثلاً گوگل خیلی از شاخه‌‌های بالاخره متخصصین می‌دانند که مثلاً توی گوگل چقدر اطلاعات است فیلتر می‌کند برایتان مثلاً می‌گوید در تهران، در اصفهان یا در سیستان و بلوچستان مشتری آیا این کلمه را سرچ کرده آیا مشتری می‌خواهد این محصول را، شما باید سؤال‌وجواب‌های محلی بکنید تحقیقات محلی بکنید پرسناژ مشتری را دربیاورید بعضی‌ها بیشتر جو گیر می‌شوند می‌روند یک‌عالمه تبلیغ می‌کنند بنر می‌زند فلان می‌زند اس‌ام‌اس می‌فرستد بابا اس‌ام‌اس برای صدهزار نفر مثلاً توی یک شهر می‌فرستی. برای دویست هزار نفر می‌فرستی.

اما آن دویست هزارنفری صد تای انها کولرگازی نیاز دارند این روش تبلیغ برای بیزینس کوچک اصلاً جالب نیست، یعنی اگر آن پول اس ام اس اش را برود اگر یک تبلیغ کلیکی محدود کنترل شده مثلاً تو ورزش سه بدهد تبلیغات کلیکی بدهد. آن مشاور به او می‌گوید این تبلیغ را بده این پانصدهزار تومان را هزینه کن. ولی بگذار یک بازخوردش را ببینیم، ببینیم چند تا چند نفر به مشتریان تو اضافه می‌شود. یعنی اینکه این دوستمان این سوال را پرسید خیلی سوالش کلی هست. یعنی مثلاً من چه جوری فروشم را بیشتر بکنم. آیا نیاز به یک استراتژی دارد تاکتیک دارد بعد برایتان استراتژی بنویسند هدف‌گذاری کنید توانایی‌هایتان را باید آن مشاور بیاید بررسی کند یعنی یک موقع هست که شما درست است.

یک حسابداری بلد نیستی، یک مشکل مالیاتی حقوقی برایت پیش می‌آید، می‌روی از کارشناس‌اش کمک می‌گیری، تو مارکتینگ تو فروش تو تبلیغات و تو بازاریابی‌ام. حتماً باید از کسی که تجربه دارد به دنیای کسب وکار آشنایی دارد. صد تا کتاب خوانده پنجاه تا دوره رفته خودش سالها کسب وکار داشته کمک بگیرید. حتماً باید از او مشاوره بگیرید و استراتژی بنویسد. توانایی‌های شما را بداند اینجوری نیست. که من مثلاً خیلی توان کمی دارم توان مالی ضعیفی دارم بعد شروع کنم بگویم بله آقا من می‌توانم با شرکت عالیس که هشتصد میلیارد تومان درصدا و سیما تبلیغ می‌کند.

رقابت کنم این اصلاً غیرمنطقی هست، ولی اگر به قول شما برود یک نفر نمایندگی آلیس را بتواند بگیرد او موفق است. چون خیلی از بار تبلیغاتی و فشار را عالیس به عهده گرفته این دیگر اصلاً نیاز نیست ذهن خودش را درگیر بازاریابی و تبلیغ بکند. عالیس دارد کارش را انجام می‌دهد این فقط باید بتواند انبارداری خوب بکند و سیستم توزیع رو خوب بتواند انجام بدهد. موضوع دیگر پیشنهاد خودتان چه هست؟ حالا شما کارهایی که نباید انجام بدهیم و کار‌هایی که باید انجام بشود را بگویید یعنی خلاصه تو چهار پنج دقیقه که دیگر داریم به آخر برنامه‌مان داریم نزدیک می‌شویم.

اگر رقیب زیاد است و مشتری می‌خواهد که کار با کمترین هزینه محصول را بفروشیم چه کنیم؟

آزما شهرکی: در مورد کارهایی که باید انجام بشود و انجام نشود گفتم که یکی البته یکی دیگر از دوستانمان  یک سوالی داشت فکر کنم قطع شد آقای وزیری حالا نمی‌دانم شما می‌خواهید جواب بدهید یا بنده. اگر رقیب زیاد است و مشتری می‌خواهد که کار با کمترین هزینه انجام بشود برایش و انتظار دارد ما ازسودمان بگذریم و چه کارکنیم این مواقع ، شما پاسخ می‌دهید یا من پاسخ بدهم. صدای شما را ندارم.

سعید کاظمی: می‌خواهیم تجربه شما را بشنویم بفرمایید.

آزما شهرکی: عرضم به حضورتان ببینید من نظرم این است که نظر شما را نمی‌دانم واقعیت امر نظرم این است که هزینه را کم نکنید یعنی قیمت را پایین نیاورید چون که کسب‌وکار با سود می‌چرخد و اگر سودی وجود نداشته باشد. کسب‌وکاری هم وجود ندارد درست است که بالاخره ما خودمان هم همیشه می‌رویم از جایی خرید می‌کنیم که مناسب‌تر به ما می‌دهند.

ولی این مناسب‌تر دادن یک حدی دارد به نظر من، آن حدش این است که به کسب‌وکار آسیب نخورد. یک جمله از مدیرعامل شرکت نیسان من خدمتتان بگویم که این را من یک جایی خواندم نوشته بود که برای من مهم نیست چند تا ماشین نیسان در سطح جهان تردد دارند. برای من این مهم است که هرکدام از آن ماشین‌هایی که تردد دارند چقدر سود وارد جیب شرکت نیسان کرده‌اند و به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین مدیران جهان شناخته شده بود ایشان و برای همین به نظر من شما قیمت را کم نکنید و چون سودی نباشد کسب‌وکاری نیست.

ولی خوب سعی کنید با همان قیمت یک مقدار خدمات بیشتر ارائه کنید یک مقدار تمایز بیشتر ارائه کنید مثلاً ما در زمینه کولر مثلاً یک‌پایه دیواری و یا مثلاً زمینی رایگان بدهیم به مشتری که مثلاً بقیه رفقایمان این کار را نمی‌کنند و مثلاً این می‌شود یک وجه تمایز برای اینکه مثلاً قیمت را من بیاورم پایین او بیاورد پایین آخرش تکلیف چه می‌شود بالاخره و این پاسخ من بود. خوشحال می‌شوم پاسخ شما را هم بشنوم.

تخفیف بدون برنامه برای فروش بیشتر کار خوبی نیست؟

سعید کاظمی: یعنی توی مجموعه‌هایی که مشاوره می‌دهم به آنها می‌گویم. اصلاً تخفیف خیلی کار بدی هست، می‌دانید چرا تخفیف توی خاطر مشتری نمی‌ماند ولی این ذهنیت توی ذهن مشتری ایجاد می‌شود؟ که شما دارید خیلی سود می‌کنید. مخصوصاً تخفیف یکهویی یعنی مثلاً فردا چک دارید مشتری که نمی‌داند این هفته مشکل مالی دارید بعد می‌آیید شروع به تخفیف‌های زیاد بی‌ربط دادن. من می‌گویم در ازای تخفیف باید به ایشان هدیه بدهید هدیه توی ذهنش می‌ماند دوتا مزیت برایمان دارد ما هدیه را معمولاً مناسب‌تر می‌خریم با قیمت فروش به ایشان می‌دهیم یعنی چه؟

یعنی او فکر می‌کند که مثلاً مشتری من محصول سیصد هزار تومان خریده‌ام مثال می‌گویم پانصد هزار تومان دارم می‌فروشم مشتری احساس می‌کند پانصد هزار تومان یک کالا  به دست آورده خب، شما سیصد تومان عملاً از دست داده‌اید. ضمناً آن هدیه اگر از هدایایی باشد. که همیشه جلوی چشمش هست و همیشه به آن دسترسی دارد یک چیزی که حالا شاید مصرفی باشد خاطرش می‌ماند و بعد می‌رود به‌ خاطر آن هدیه برای شما تبلیغات می‌کند یعنی می‌گوید. من رفتم یک جایی فلانی این را از او گرفتم مثلاً این کتری را او به من داد و مثال می‌گویم، هر وسیله‌ای، این گلدان را فلانی به من هدیه داده. اره رفتیم کولر را گرفتیم پایه‌اش را هم هدیه داد، یک ماده نظافت کننده هم داد سالی یک‌بار ما باید بریزیم داخلش.

مثال می‌گوید کولر را تمیز کند، ولی آن تخفیف یادش نمی‌ماند و تخفیف را هم روی زرنگی خودش می‌گذارد می‌گوید من تخفیف خوب گرفتم. من همیشه به جای کلمه رقیب از کلمه همکار استفاده می‌کنم. می‌گویم باید همکاران مجموعه‌ای باید با همدیگر اتحادیه و انجمن داشته باشند. شاید یکی دو تا نخاله هم داخل آن باشند که اصلاً همراهی نمی‌کنند حرف گوش نمی‌کنند و معمولاً آنها حذف می‌شوند اما توی فروش اول مشتری باید اعتماد کند. خیلی وقت‌ها مشتری شده آمده به مجموعه ما می‌رود از دیجی‌کالا می‌خرد یک میلیون دومیلیونی گران‌تر می‌خرد به او می‌گوییم ما ارزان‌تر داریم به تو می‌دهیم می‌گوید نه من دیجی‌کالا می‌خرم چون به آن اعتماد دارد پس قیمت ملاک اصلی خرید نیست سود هست،

اعتمادسازی است که سود خودش را دارد. خوب باز یک درس تخصصی هست حالا ان‌شاءالله من دوره آموزشی نود دوره آموزشی دارم روی سایتم رایگان می‌گذارم آنجا خیلی با جزئیات دارم بحث می‌کنم. آنجا همه چیز هم رایگان هست هیچی پولی نیست، نود دوره می‌توانند بیایند دوره‌هایش هم پنج دقیقه‌ای هفت دقیقه‌ای ده دقیقه‌ای است.  همه تجربیاتم همه مسائلی که دارم اینجا خلاصه‎‎‌اش می‌گویم یعنی مشتری؛ آقای مهندس حرف جالبی زدند اگر شما فروش نداشته باشید و اگر درآمد نداشته باشید شکست می‌خورید جمع می‌شود مجموعه. آن آدم‌های ضعیف آن‌هایی که فکر می‌کنند بیایند با یک سود یک درصد دودرصدی بدهیم ما آنها حذف می‌شوند آن بزرگتره.

که آن کسی که مثلاً سال‌هاست هفده هیجده سال است دارد کار می‌کند او که با شش ماه فروش کم که الان که یک مقداری چندماهه فروش‌ها خیلی حال خوشی ندارد آن بزرگ‌ها می‌مانند این ضعیف‌ها همه حذف می‌شوند مجبورند بعد از پنج شش ماه که اجاره کسب‌وکارشان را از جیب‌شان دادند دیگر حذف می‌شوند درست می‌گویم آقای مهندس؟ توی سه چهار ماه گذشته انتهای سال 1400 خیلی بد بود یعنی از بد یک چیزی آن ورتر بود ولی چه کسانی دارند جمع می‌کنند آقای مهندس کسب‌وکارها، ضعیف‌ها دارند جمع می‌کنند بزرگ‌ها که می‌مانند بزرگ‌ها همه‌اش چند ماه ازجیب‌شان می‌خورند سود نخواهند کرد یا فروششان آن‌قدر سطحی تر هست، هزینه‌هایشان بیشتر در نمی‌آید.

با رقیب با سرمایه زیاد چطور رقابت کنیم؟شما که تجربه راه اندازی فروشگاه تاسیساتی دارید.

سعید کاظمی: یکی از دوستان سؤال پرسیدند. من فروشگاه دارم با سرمایه کم ولی چون فروشگاه خریدش از کارخانه زیاد است درصد تخفیفش خیلی بالا است من اگر کنتور آب می‌خرم پانصد و بیست هزار تومان همکار من فروشش شاید پانصد و.. آن این خیلی حرف جالبی است. من سال‌ها پیش شما نگاه کنید کسب‌وکاری که یک دانه می‌خرد و آن هم قسطی می‌خرد با آنی که ده تا می‌خرد نقدی می‌خرد و آن کسی که صد تا می‌خرد نقدی می‌خرد کسب‌وکارش خیلی با همدیگر فرق می‌کند شما باید نمی‌توانید کار خیلی خاصی انجام بدهید.

چون قدرت سرمایه را نمی‌توانید دست‌کم بگیرید. آقای مهندس این لایومان را تمام کنیم، من تو لایو بعدی در مورد تخصصی در سیستم‌‌های سرمایشی صحبت خواهیم کرد. جواب این دوستمان را هم در بخش بعدی صحبت‌ها کامل خواهم داد.

امیدوارم صحبت های من با مهندس شهرکی در مورد تجربیات راه اندازی فروشگاه لوازم تاسیسات و کولر گازی برای شما مفید بوده باشد. و پیشنهاد می کنم. بحث بعدی که کلی در مورد مسائل فنی کولرگازیها صحبت کردیم را هم گوش کنید. کلی مقاله در مورد تجربیات کارهای مختلف براتون اماده کردم . دعوتتون می کنم. از انها هم بازدید کنید. من سالهاست برای خرید لوازم تاسیساتی خودم از سایت دما تجهیز استفاده میکنم. به شما هم استفاده از این سایت را توصیه می کنم.

برای شنیدن فایل صوتی دلایلی که شاید استارت اپ ویلاپرشین موفق می شد از طریق لینک ذیل اقدام بفرمائید.

سلام دوستان امیدوارم هم داستان راه‌اندازی استارت‌آپ ویلا پرشین(و هم آن داستانهائی که در طول آن دو سال و نیم بر سر من آمد را به همراه دلایل شکست استارت آپ ویلا پرشین را خوب گوش کرده یا مطالعه نموده باشید. خواهش می کنم. حتما اول ان دو بخش را کامل گوش کنید. تا این مقاله دلایلی که شاید استارت اپ ویلاپرشین موفق می شد برای شما مفید باشد. امروز می‌خواهم. چند دلیلی که امکان داشت این ایده  ویلا پرشین موفق شود را با شما در میان بگذارم.

زمان مناسب یا تایمینگ مناسب

یکی از چیزهای خوبی که آن موقع یعنی سال 1393 این کار را شروع کردیم این بود که تایمینگ یا زمان اجرا پروژه خیلی خوبی بود.باور کنید مثل حال حاضر این‌قدر رقیب و آدم مطلع و باسواد در دنیای اینترنت وجود نداشت. زمان خوبی بود می‌شد گفت اصلاً رقیبی آن‌چنان قدری که شبیه ما کار کند وجود نداشت. یک سایت بود به اسم ویلا جار بسیار قابل‌احترام، ولی این سایت مثل سایت دیوار بود خیلی کار خاصی برای شما انجام نمی‌داد. یعنی تعهدی برای رزرواسیون انجام نمی‌داد.فقط شما وارد سایت می‌شدید عکس ویلا و آدرس و شماره ارتباطی خود را می‌گذاشتید و یک هزینه از شما می‌گرفت و شماره شما را برای مشتریان ارائه می‌داد.

ولی بسیار سایت با سئو قوی، ظاهر تمیز و بسیار شکیل و موفقی بود. اما رقیب آن‌چنانی نداشتیم مثل سایت‌هایی مثل جاجیگا، و شب و اتاقک مثل امروز وجود نداشتند. خوب خیلی وقت‌ها این سایت‌ها را می‌روم و می‌بینم متوجه می شم که تمام آن ایده‌هایی که من داشتم را این دوستان عزیز دارند ادامه می‌دهند و خوشحال که بعضی‌ها توانسته‌اند این ایده را در ایران جا بی اندازند و خیلی هم خوب و قوی دارند کار می‌کنند.

رقبا جدی و اصطلاحا گوریل نداشتم

حالا هر کسی بخواهد این ایده را راه اندازی کند بای دبا اسنپ رقابت کند. واقعاً رقابت با اسنپ به‌خاطر آن دامپینگی(خارج کردن رقبا با قدرت مالی و فنی )که اسنپ انجام می‌دهد خیلی سخت است. قیمت بعضی خدمات را به‌قدری پایین می‌آورد که به‌صورت انحصاری انجام می‌دهد در عین حالی که ضرر می‌دهد. هدف اصلی هم از میان برداشتن رقبا می باشد. ولی آن زمان ما این مشکل را نداشتم و اگر مجموع دلایلی که برای شکست آوردم را نمی‌داشتیم و کار را ادامه می‌دادم.

بعد از هشت سال طبق اثر مرکب به نتیجه مطلوب می‌رسیدم. حداقل میلیون‌ها نفر ویلاپرشین را می‌شناختند. زمان‌بندی ما خیلی خوب بود. خیلی از کسب‌وکارها خیلی زودتر از نیاز مردم وارد میدان می‌شوند. یعنی تکنولوژی آنها بسیار جلوتر از نیاز فعلی مردم است.هنوز مردم به آن نیاز و درد در بازار جهانی نرسیده‌اند. ما واقعاً یک نیاز را در زمان مناسب به آن رسیده بودیم.

اینکه میخواهیم بریم کیش 8 نفریم و دو خانواده‌ایم، هم دوست داریم بریم مسافرت و هم هزینه نداریم و توان پرداخت هزینه‌های هتل را نداریم. اگر 8 نفر دو اتاق را اجاره کنند شبی دو میلیون و سه میلیون کرایه آن می‌شود.ما می‌خواهیم برای اسکان 200 تا 300 هزار تومان هزینه کنیم خانواده‌ای 150 هزار تومان، واقعاً یک نیاز و یک درد را از جامعه بر طرف می‌کردیم.

مثلاً دوست داریم بریم شمال وسط یک روستای زیبا یک جای جالب کنار جنگل یا ساحل یا در دل دامنه‌های سبلان هرجایی بتوانم این کار را راه‌اندازی بکنم. یک نیاز را در زمان خیلی مناسب توانسته بودیم پیش‌بینی کنیم.اما  همه آن دلایلی که برای شکست آوردم مانع این کار شد. مطمئناً عدم اطلاع کافی از بازار و جامعه مخاطب هدف  و نیاز کاربران یکی  از دلایل اصلی شکست استارت‌آپ‌هاست.

شناسائی به موقع نیاز جامعه

خیلی وقت‌ها مردم در ذهن خودشان یک نیاز را برای جامعه درک می‌کنند. اما واقعاً جامعه به آن نیازی ندارد. خیلی وقت‌ها در کسب‌وکارهای کوچک می‌آیند پیش من مشاوره می‌گیرند.این را چه‌کارش کنیم این را بیاوریم آن را بیاوریم کدام محصول را بیاوریم، کلی پارچه داریم، پارچه طرح هندی داریم، پارچه از دبی وارد کنیم. پارچه از عراق بیاوریم. کدام طرح را بیاوریم. خبو یک ذره باهم هم فکری می‌کنیم.

می‌گویم خب تو چند سال است که کار کردی بازار هدفت چیست. می‌گوید شهرستان با تهران فرق می‌کند من دنبال این هستم که با پیج یا سایتم در تهران بفروشم.به او می‌گویم خوب آزمون‌ و خطا کن، سعی و خطا کن یک بخش جزئی از این بیاور یک طرح سوزن‌دوزی بلوچی بیاور، یک طرح سنتی بیاور، طرح‌های پارچه مختلف بیاور،  بعد جالب است کار را که استارت می‌زند.

می‌بیند که سوزن‌دوزی بلوچی چون تخصص دارد و تجربه دارد می‌تواند خوب مشاوره  به مشتری بده نیاز خیلی جالبی در بازار پدیدار شده است.یک گوشه از بازار را توانسته پیدا کند. ما در ویلا پرشین یک نیاز را شناخته بودیم. اما با همه آن دلایل شکست نتوانسته بودیم موفق بشوم.

نیچ یا گوشه بازار را شناسائی کرده بودم

شاید در هر کسب وکاری مهم ترین بخش آن شناسائی نیچ یا گوشه بازار باشد. اینکه چه خدمت یا محصولی ارائه بدهم که بتوانم. بیشترین سود را با کمترین رقیب بدست بیاورم. زمانی که من شروع کردم. همه سایت ها بر روی ویلا درشمال کشور کار می کردند. که خوب بازار بسیار بزرگ و با ارزشی هم بود. اما رقابت در آنجا بسیار زیاد یود. من گوشه بازار که همان شهرهای جنوبی بود را شناسائی کرده بودم . هیچ رقیبی نداشتم. باورتون میشه. بعد هفت سال هنوز تماس دارم. که آقا ویلا یا خونه اجاره ای در کیش یا قشم می خوایم شما دارین. با اینکه هر جائی که فکر کنید. تبلیغ داده بودم. تبلیغاتم را پاک کردم. اما باز هم تماس دارم.

در پایان خوشحالم که تکنولوژی و فضای مجازی کمک کرده که دلایل شکست و موفقیت خودم را  با شما در میان گذاشتم. به همه شما دوستانی که تا انتها با من همراه بودید و هر سه بخش داستان ویلاپرشین از استارت، تا دلایل شکست ودلایلی که امکان داشت موفق بشوم را گوش کردید یا مطالعه فرمودید تبریک میگویم. چون شما احتمالاً جزو آن ده درصد آدم هایی هستید که وقتی یک کار را شروع  می‌کنند  تا انتها ادامه می‌دهند و از همه مهم‌تر دنبال کسب دانش و آموزش هستند. مطمئنا دلایل شکست مکمل دلایل موفقیت هستند و اگر تلاش کنید انها را تکرار نکنید یا از انها درس بگیرید. می تواند خیلی به شما کمک کند.

من در سایت سعید کاظمی تلاش می‌کنم تجربیات دیگران را مستند کنم. چون باور دارم می توان از شکست دیگران تجربه کسب کرد. از شما خواهش می‌کنم هر تجربه ای در هر جای دنیا دارید از مهاجرت، بیزینس، تحصیل و خود زندگی با من با ارسال یک فایل ویدئویی یا یک پادکست ساده به اشتراک بگذارید.

برای تماشا فایل ویدئویی اهمیت هوش مالی در کسب و کار از طریق لینک ذیل اقدام بفرمائید.

برای شنیدن فایل صوتی اهمیت هوش مالی در کسب و کار از طریق لینک ذیل اقدام بفرمائید.

امروز با خانم دکتر ضیائیان در خدمت شما عززیزان هستم. و قصد داریم در مورد اهمیت هوش مالی در کسب و کار با خانم دکتر صحبت کنم. خیلی تلاش میکنم. موارد خیلی مهم و ساده را با خانم دکتر صحبت کنم. خانم ضیائیان دکتری اقتصاد هستند. لطفاً خودِتان را بیش‌تر معرفی بفرمایید.

خانم دکتر ضیاییان: به نام خدا. اینجانب مهدیه‌یِ ضیاییان هستم، دانش‌آموخته دکترایِ اقتصاد، در حالِ حاضر استاد کارآفرینی، مدیرِ مرکزِ مطالعاتِ اقتصادی اتاقِ بازرگانی و مشاورِ کسب و کار و مؤلفِ کتبِ اقتصادی و هوشِ مالی هستم. امشب هم با مبحثِ هوشِ مالی در خدمتِ شما هستیم.  

سوال: تعریفِ هوشِ مالی چیست؟

اول با یک مقدمه شروع کنم که خیلی از مردم باور دارند که ما باید حتماً پول داشته باشیم تا بتوانیم از آن پول یک پولِ دیگری به دست بیاوریم. اما این باور حقیقت ندارد. بهتر است به این صورت بگوییم که اگر ما پولمان را در راهِ سرمایه‌گذاری مثلاً سرمایه‌گذاری در طلا از دست بدهیم قطعاً در سرمایه‌گذاری‌هایِ دیگر هم آن پول را از دست خواهیم داد؛ بنابراین این طلا یا سهام یا این خودرو ملک نیست که ما  را پول‌دار می‌کند و این دانِشِ ما درباره به دست آوردنِ این ملک و طلا و سهام هست که ما را پولدار می‌کند. در واقع این هوشِ مالی هست که دقیقاً ما را به ثروت نزدیک می‌کند. و باید بگویم که هوشِ مالی هم در تمامِ ادمهایی که در جهان زندگی می‌کنند وجود دارد.

و این‌که ما بگوییم هوشِ مالی فقط مختص به یک سری افراد است این اشتباه است. هوشِ مالی اون قسمت از هوش است که ما با آن می‌توانیم مسائل و مشکلاتِ مالی را حل‌کنیم. خُوب خیلی از افراد هستند.که وقتی با یک سری از مسائل و مشکلاتِ مالی روبه‌رو می‌شوند. نمی‌توانند این مشکلات را حل‌کنند. در نتیجه از آن مشکلات فرار می‌کنند. این افراد افرادی هستن که هیچ وقت نخواهند توانست این مهارتِ هوشِ مالی را فرابگیرند و نخواهند توانست در زندگیشان هم سرمایه‌گذاری‌هایِ درستی داشته باشند. بنابراین هوشِ مالی آن قسمت از هوش و ذهنِ ما است که توانایی حل و فصلِ مشکلاتِ مالی را داشته باشد   

انواعِ ضریبِ هوشِ مالی را هم توضیح بفرمایید؟

ببینید ما در هوشِ مالی پنج ضریب داریم. در بین این پنج ضریبِ، اولی از ضریب‌های است. که مهم‌ترین است و اولویت دارد به‌دست‌آوردن پولِ بیش‌تر  است. زمانی که ما بتوانیم درآمدِ زیادی را کسب کنیم اما نه در نتیجه سخت‌کار کردن، هوشِ مالی را کسانی دارند که خیلی مختصر و مفید کار می‌کنند. ولی خیلی هم پولِ خوبی دارند به‌دست می‌آورند. پس هرچقدر که درآمدِ ما بیش‌تر بشه اما نه در ازایِ کار کردنِ سخت و طولانی مدت نشان دهنده‌یِ این است که ما هوشِ مالیِ بیش‌تری خواهیم داشت.در نتیجه ضریبِ شماره‌یِ یک که در هوشِ مالی بسیار اهمیت دارد به دست آوردنِ پولِ بیش‌تر است.

ضریبِ دوم ضریبِ محافظت از پول است.

ببینید آنهایی که هوشِ مالیِ خوبی دارند خیلی راحت پول‌هایشان را از دست نمی‌دهند. یک سری افراد هستند که علی‌رغمِ این‌که درآمدِ خوبی دارند آخرِ ماه می‌بینیم پولِ خوبی براشون نمانده است. نه توانستن سرمایه‌گذاری کنند و نگاه هم می‌کنند می بینند. که چیزی که خواستند هم واردِ زندگی نشده. مثلاً طرف خواسته وسیله‌ای بخرد و در نهایت نتوانسه. و حتی نمی‌داند که پول‌ها را چه‌کار کرده است. یک سری اهرم‌ها هست که پولِ ما را از چنگِ ما درمی‌آورند. اما آنها کلاهبردار نیستند. یکی از این اهرم‌ها همین بحثِ مالیات‌ها است.

کسانی که هوشِ مالیِ خیلی بالایی دارند راه‌هایِ خیلی خوبی را بلدند. در موردِ اینکه نه مالیاتِ زیادی پرداخت نکنند که در عوض بتوانند ثروتِ بیش‌تری اندوخته کنند.بنابراین محافظت از پول هم خیلی مهم است در بحثِ هوشِ مالی و اگر ما هوشِ مالی داشته باشیم و قدرتِ جمع‌کردنِ پول را داشته باشیم ولی راهِ محافظت از پولِمان را بلد نباشیم قطعاً به دردِ ما نخواهد خورد.

ضریبِ شماره‌یِ سه ما هم بودجه‌بندیِ پول است.

ببینی همه‌یِ ماها که حقوقِمان را دریافت می‌کنیم یا کسب و کاری داریم و آخرِ ماه سودی را دریافت می‌کنیم باید پولِمان را بودجه‌بندی کنیم. یک سری افراد هستند که بودجه‌بندیِ آنها فقیرانه است. یعنی خیلی وارد نیستند. که این پولی که الان به دستِ من رسیده قرار است برایِ این یک ماه من چه برنامه ‎ای برایِ این پول داشته باشم. اگر نتوانم به شکلِ ثروتمندان و با مهارت و هوشِ مالی  من پولم را بودجه‌بندی کنم قطعاً نمی‌توانم موفق شوم و همین می‌شود که در آخرِ ماه نه پولی برای من مانده و نمی‌‎‌دانم الان چه کنم و این پول کجا رفته.

وضریبِ شماره‌یِ چهار اهرم ساختن از پول

ببینید بعد از این‌که من حقوقم را دریافت کردم یا کارآفرین پولَش را از آن کارگاهِش و کارخانه‌اش دریافت می‌کند باید از پولَش اهرم بسازد. این به چه معناست؟ خُب خیلی‌ها بعد از این که پول را دریافت می‌کنن یا داخلِ بانک‌ها سرمایه‌گذاری می‌کنند یا در صندوق‌هایِ سهام. که این روش، روشِ بسیار کم ریسکی هست و پر بازده هم نیست اما یک نوع روشِ اهرم ساختن از پول است.

آخرین ضریبِ هوشِ مالیِ ما ارتقاءِ دانشِ مالی هست.

ببینید تمامِ علمی که در دنیا وجود دارد برایِ هوشِ مالی روز به روز آپدَیت می‌شود و به روز رسانی و ما باید بر مبنایِ اطلاعاتی که روز به روز آپدَیت و به روز رسانی می‌شود دانِشمان را به روز رسانی کنیم. من یک دوره هوشِ مالی رفته‌ام، متوجه شدم که هوشِ مالی چی هست و از مشاورم راه‌کار گرفته‌ام دیگه تمام و من خدایِ هوشِ مالی هستم. نه این کاملاً اشتباه است. منی هم که مدرسِ این دوره‌ها هستم و مؤلفِ این کتب مدام باید مطالعه داشته باشم ، مدام از افرادِ موفق‌تر کمک بگیرم و مشاوره بگیرم تا بتوانم در کارم موفق‌تر بشوم. این که من یک دوره رفتم و هوشِ مالی فراگرفتم دیگه تمام نه به این شکل نخواهد بود. و من باید هر رو ز این هوشم را به روز کنم تا بتوانم به تواناییهایم برایِ به دست آوردنِ ثروتِ بیش‌تر کمک کنم.   

آدم‌ها باید از چه سنی شروع کنند به هوشِ مالی یادگرفتن؟ مثلاً فرزندِ من از چه سنی باید آموزشِ هوشِ مالی ببیند بهش ارزشِ پول را یاد بدهم؟

از سنِ چهار سالگی که بچه متوجه می‌شود که اصلاً کارکردِ پول چه هست شما می‌توانید هوشِ مالی را شروع کنید. یعنی حالا شاید بچه زیرِ 4 سال خیلی متوجه نیست اما الان که خوشبختانه بچه‌هایِ امروزه خیلی جلوتر از بزرگ‌تر ها هم دارند قدم بر می‌دارند از چهارسال به یعد ما می‌توانیم آموزشِ هوشِ مالی را شروع کنیم تا هفتاد هشتاد سال به بعد انشالله.  

هوش مالی در بخش IQ یا EQ قرار می گیرد؟

بحثِ که خیلی بینِ جامعه کسب و  کار و کارآفرین مطرح شده است و بخشی از جامعه دارد به این موضوع پی می‌برد بحثِ آی‌کیو و ایی کیو هست. هوشِ مالی در کدوم یک از اینها قرار می‌گیرد؟ اگر آی‌کیو و ای‌کیو را هم به ما نشون بدید ممنون می‌شوم.  

ضیاییان: ببینید هوشِ مالی باهوش ذهنی خیلی فرق می‌کند. هوشِ مالی همان‌طور که گفته شد همان بخش از مغز است که می‌تواند به ما کمک کند که ما با مشکلاتِ مالی‌مان به‌خوبی روبه‌رو شده و آنها را حل‌وفصل کنیم. اما هوشِ ذهنی یا همان IQ که شما گفتید خُب یک مثالِ خیلی ساده می‌زنم. یک سری از افراد هستند مثلاً جوانانِ مادر دانشگاه، استعداد درخشان هست، نخبه است و نمرI الف دارد. ولی با یک مشکلِ مالی که روبه‌رو می‌شود عینِ غارنشینان رفتار می‌کند. چرا؟

چون آموزِشِ هوشِ مالی را ندیده است. پس ببینید فردی که تحصیل‌کرده است و بسیار با استعداد است و نمره‌یِ الفِ دانشگاه است. ولی تواناییِ حلِ مشکلاتِ ماللیِ خودِش را ندارد. ولی در عوض ما ثروتمندانی را در دنیا داریم و حتی تحصیل نکردن اما فوق‌العاده پولدار هستند و ثروتمندترین فردِ جهان شدند. پس هوشِ مالیِ ما کلاً ابعادِش با اون بخشِ مغزِمان که مربوط به آی‌کیو می‌شود فرق دارد و هوشِ مالی در وجودِ همه‌یِ انسان‌ها هست و می‌شود با آموزِش آن را بیدار کرد و به‌کار برد در زندگی با مشاوره‌ها و آموزِش‌هایِ متعدد.     

چگونه ترس از سرمایه گذاری و شروع کسب و کار را با افزایش هوش مالی شروع کنیم؟

ضیاییان: ببینید راجع به سرمایه‌گذاری افرادی که هوشِ مالی را آموزِش می‌بینند خیلی خوب تواناییِ این را دارند که بازارها را تحلیل کنند. مثلاً من آموزِشِ هوشِ مالی دیدم و در کنارِ این هوشِ مالی دوره‌هایِ بورس را هم گذراندم. باتوجه‌به این دوره که دیدم و آن آموزِشِ مالی الان می‌دانم که وضعِ خریدِ سهامِ خودرو یا سهامِ موادِ غذایی به چه شکلی هست و به‌جای این‌که در این سهام‌ها سرمایه‌گذاری کنم در صندوق‌هایِ لوتوس مثلاً سرمایه‌گذاری کنم؛ صندوق‌هایِ طلا، حالا باتوجه‌به اُنسِ جهانیِ طلا. 

در این چند روزِ اخیر تعدادی از دوستان تماس گرفتن که ما می‌خواهیم دلار بخریم چون‌که قیمتِ دلار آمده پایین. ببینید برایِ سرمایه‌گذاری در بازارها اصلِ اولیه همین آموزِشِ هوشِ مالی هست. شما اول باید آموزش هوشِ مالی را ببینید تا تواناییِ تحلیلِ بازارها را داشته باشید. خُوب ببینید قیمتِ دلار که الان آمده رویِ بیست و پنج و بیست و شش می‌چرخد. خیلی‌ها دچارِ اِسترِس شدند که آیا الان وقتِ خرید است یا فروش و خُوب ببینید.

بعضی مواقع بازار یک ترسی ایجاد می‌کند و بعضی مواقع یک جوِ روانی داخلِ بازار ایجاد می‌شود. این بحث خیلی مهم است. شما اول باید کامل آموزِشِ هوشِ مالی را فرا بگیرید و بعد از این‌که این آموزِش را فراگرفتید پا تویِ بازارها بگذارید و تحلیلِ آن بازارها را در کنارِ این آموزشی که دیدید فرا بگیرید.  

آیا کسب تجربه واقعی در محیط کار از سن کم می تواند به رشد هوش مالی کمک کند؟

کاظمی: خُوب دیدید که آدم‌هایی که از سنِ کم واردِ بازار شدند و کسب‌وکار دارند یک ذهنیت‌هایِ خیلی خاصی دارند نسبت به بازار. یعنی نگاهِشان با یک نفری که مثلاً فوق‌لیسانس گرفته، دکترا گرفته ولی هیچ‌ کسب‌وکار بیزینسی نداشته خیلی فرق می‌کند و بعضی مواقع هم؛ البته من تویِ بازار اینها را یاد گرفتم که مثلاً چهار پی کسب  و کار خیلی برایشان مهم است. مثلاً مکان هنوز هم اعتبارِش را از دست نداده و هنوز هم 86 درصدِ فروشِ کسب‌وکارها در فضایِ فیزیکی انجام می‌شوند و چهارده درصدِ کسب‌وکارها اینترنتی هستند. من این مطلب را از کسی شنیدم که از 12 سالگی در مجموعع پدرِش کار کرده بود. خیلی به این موضوع تأکید داشت که مکان خیلی مهم است. بعداً من حرفِ این شخص را گوش کردم و فضایِ فیزیکیِ مجموعه‌یِ خودمان را عوض کردم درسته که اجاره‌یِ ما سه برابر شد اما فروشمان هم 5 برابر شد.

ضیاییان: بله قطعاً تأثیر دارد.

کاظمی: نگاهِ آن شخصِ به کسب‌وکار و نگاهِ مالی که داشت و تجربه‌اش خیلی جالب بود برایِ من که چقدر این آدم نگاهِش فرق می‌کند نسبت به آدمی که مثلاً پدرِش کارمند بوده یا خودِش تجربه زیادی در کسب و کار ندارد. تجربه‌یِ واقعی نداشت ولی هوشِ مالیش مطمئناً بالا بود. الان هم خیلی آدمِ موفقی هست. 

 هوش مالی ربطی به تحصیلات دانشگاهی ندارد

ضیاییان: آقایِ مهندِس اصلاً هوشِ مالی؛ همان‌طور که قبلاً هم گفتم به تحصیلاتِ دانشگاهی ربطی ندارد. تحصیلاتِ دانشگاهی می‌تواند تسهیل‌کننده موفقیتِ ما در بازارِ کار بشود ولی هیچ‌وقت تضمین‌کننده نیست. همان‌طور که گفتم خیلی از افرادِ ثروتمندِ جهان اصلاً تحصیلاتی ندارند و خیلی از تحصیل‌کرده‌ها که در همین کشورِ خودمان هستند و فاقدِ شغل و مهارت هستند و حتی ریسک نمی‌کنند و حاضر نیستند. ریسک کنند  و واردِ بازارِ کارآفرینی بشوند.

مثلاً حالا من‌بابِ مثال عرض‌کنم خدمتتون یکی از تحصیل‌کرده‌هایِ همین شهِر خودمان بیرجند، خُوب طرف فوق‌لیسانس بوده، کار و مهارتی نداشته و تصمیم‌گرفته که بوتیکِ لباس بزنه. صد میلیون وام می‌گیرد و لباس‌فروشی باز می‌کند. ببینمید این خیلی اشتباه است. منی که در این شهر زندگی می‌کنم اول باید اگر خودم مهارت و هوشِ  مالی ندارم از یک مشاوره کسب و کار کمک بگیرم. حتماً یکی دو دوره‌یِ آموزشی دارند. این‌که بدون مهارت در یک زمینه‌یِ کاری شروع به کار کنم این بزرگ‌ترین اشتباه است.

ببینید فروشندگی خودِش یک هنر است.

خودِش باید یک مهارتِ خاص را دارا باشد. فردی که دارد آن کار را شروع می‌کند. باید زبانِ بدن را بلد باشد. بحثِ سوشال مارکِتینگ به این شکل نیست که من یک دکور بچینم و بهترین مکان را هم در شهر اجاره کنم. اصلا اینطور نیست. نه به این شکل نمی‌توان مشتری را به خود جلب کرد. من تا خلاقیت از خودم نشان ندهم و تا زبانِ ارتباطِ مؤثر را بلد نباشم قطعاً نمی‌توانم با مشتری ارتباط بگیرم. شاید یک نفر یکبار از من خرید بکند اما برایِ دفعاتِ بعدی از من خرید نمی کند.

خیلی از کسب و کارهایِ ما در داخلِ همین شهرِ بیرجند برایِ این با شکست مواجه شدند به دلیل تعددِ شغل. نگاه نمی‌کنند ککه این شغل اشباع شده در این شهر. حاضر نیستمد مشاوره بگیرند که من این ایراد را هم به اتاقِ اصناف گرفتم در حضورِ خودِ بزرگواران و گفتم که چه بهتر است که شما در اتاقِ اصناف یک اتاقِ فکرِ اقتصادی داشته باشید. مشاوره‌یِ اقتصادی بدهید به دوستانی که قبلا از این‌که بخواهند سرمایه‌شان را از دست بدهند. خُوب گزارشی رسید که ما 350 نفراز اصنافِ پوشاکی در داخلِ همین شهر بیرجند ورشکست شدند.

بدون مهارت، تخصص و بخصوص هوش مالی وارد بیزینس نشوید؟

و خُوب این خیلی آمارِ بالایی هست. آمارِ بیکاریِ ما طبقِ پژوهشی که خودِ من انجام دادم در داخلِ استان 36 درصد .و چه بسا بالاتر از اون هست. و خُوب کسانی که می‌آیند و یک شغلی می‌زنند بدونِ مشورت و مهارت و وارد می‌شوند و دوباره شکست می‌خورند خُب انگیزیِشان هم از بین می‌رود و این است که الان دوستان دنبالِ بیش‌‌تر شغل‌هایی هستند که سرِ کار بروند و آخرِ ماه هم حقوقی دریافت کنند. بزرگ‌ترین عللِ این‌که ما رشدِ اقتصادی را نداریم همین آمارِ بالایِ بیکاری است، همین آمارِ بالایِ ورشکستگی است.

بحثِ سوشال‌مارکِتینگ بزرگ‌ترین بحث در کارآفرینی هستِش که خودِش کلی سخن و حرف دارد و کسانی که می‌خواهند واردِ بازار شوند فقط به این فکر نکنن که من مثلاً پی.اِچ.دیِ فلان رشته هستم . می‌توانم در این رشته موفق شوم. خُب عزیزِ من منی که در رشته‌یِ عمران درس خواندم باید علم و عمل را کنارِ هم داشته باشم و حتی باید یک‌سری دوره‌ها را بگذرانم و کنارِ یک‌سری افرادِ موفق در این رشته قرار بگیرم و از آنها مشورت بگیرم. تحصیلات به  هیچ وجه نمی‌تواند تضمین‌کننده‌یِ موفقیتِ من و شما در بازارِ کار باشد.    

چه کسانی به هوشِ مالیِ بیش‌تری نیاز دارند؟

ضیاییان: همه افرادی که به نوعی با پول سر و کار دارند. نیاز به هوشِ مالی دارند. مثلِ کارمند، خویش‌فرما یا همان کسب و کارهایِ کوچک، مثلِ کارفرما و کارخانه‌هایِ خیلی بزرگ و سرمایه‌گذارها. که این چهاردسته که اعلام کردم حضورتان نیاز دارند  که هوشِ مالیِ خودشان را به روز کنند و از این طریق بتوانند به درآمدِ بیش‌تری دست پیدا کنند.   

در مورد نگهداری پول بیشتر توضیح بدهید؟

کاظمی: یک بحثی که در این 5 بخشِ اولی که بیان کردید بحثِ نگهداریِ پول است. آیا نگهداریِ پول مفهومِش این است که ما خرج نکنیم؟ مثلاً من در ماه 30 میلیون درآمد دارم. آیا منظور این است که من نگه‌دارم، ذخیره کنم و یا سرمایه‌گذاری کنم. یا این‌که کالایِ موردِ نیازم را نخرم. لطف کنید این را هم توضیح دهید.

ضیاییان: ببینید بحثِ محافظت از پول همان‌طور که با مثال برایِ شما توضیح دادم یکی از این موارد در کسب‌وکارها بحثِ مالیات است که خیلی کارفرما را اذیت می‌کند. خُوب خیلی‌ها هستند که با چنان مهارتی دارند دفترهایشان را پلمپ می‌‌کنند و از سایرِ روش‌‌هایِ درست و قانونیش دارند استفاده می‌کنند یا سایرِ روش‌ها را در کنارِ کارِشان؛ خُوب سودی که به دست می‌آورند جایِ دیگری دارند سرمایه‌گذاری می‌کنند، باز سود را واردِ کارِ خودشان می‌کنند و به این شکل جلویِ ضرر را گرفتند.

بحثِ حالا محافظت از پول که گفتید بیش‌تر به این‌طوری است. یعنی نتوانند پولِ شما را از شما بگیرند. ببینید یک مثالِ ساده‌تر هم خدمتِ شما توضیح بدهم. مثلاً من در منزل غذا دارم، انواعِ گوشت را دارم، برنج و روغن دارم، بهترین مواد غذایی را داخلِ منزل دارم و نیازی نیست که من هر شب رستوران بروم و غذاهایِ فست‌فودی  استفاده کنم. در خانه سالمِش را تهیه می‌کنم و به این شکل جلویِ ضررِ مریض شدن و هزینه‌هایِ درمانی را هم گرفتم. بحثِ مدیریتِ درست یعنی این. 

آیا درآمد خودمان را به کالای مصرفی تبدیل کنیم یا سرمایه گذاری کنیم؟

کاظمی: حالا من بعضی اوقات به دوستان یا کسایی که مشاوره می‌گیرند می‌گویم که وقتی شما یک حداقل درآمدی؛ حالا هر مبلغی که باشد نباید  این را به کالایِ مصرفی تبدیل کنید. چون زمانی که به مبل تبدیل می‌کنید یا این‌که مبل دارید و حداقل دو سالِ دیگر این مبل کار می‌کند و مبلِ نو می‌خرید، خُوب شما اطلاع دارید که مبل بعد از یک سال کار باید به یک‌سومِ قیمتِ تمام‌شده بفروشید. عملاً سرمایه‌گذاری هست که به هیچ درآمدی برایِ شما ختم نمی‌شود.

متأسفانه من خیلی در این موارد دیدم. من خیلی با کارآفرین‌ها صحبت می‌کنم و از آنها ایده می‌گیرم. به یکی از کارآفرین‌ها گفتم چطور شما توانستید ثروتتان را افزایِش دهید؟ گفتند که من با یک دوستی که دوستِ صمیمیِ من بود با هم شروع کردیم و الان هر دویِ ما موفق هستیم به نسبت ولی من الان چندین برابر وی سرمایه دارم. گفت اولین سرمایه‌ای که به دست آورد رفت و مبلِ آن‌چنانی خرید، رفت سفرِ فرانسه و گفت من امروز از ده سالی که دوستم به فرانسه رفته گذشته و من امروز تصمیم‌ گرفتنم فرانسه بروم. چون الان به حدی درآمدم رسیده است که الان بدونِ کارکردن؛ منظورِ دوستمان درآمدِ غیرفعال بود، و فعالیتی نمی‌کنند و ثروت به جایی رسیده که خودِش تولید ثروت می‌کند.

وقتی هزینه کنید که از منابع درآمدی خرج کنید نه از سرمایه اولیه؟

ضیاییان: بله قطعاً. خدمتِ شما عرض کردم که در موردِ ضرایبِ هوشِ مالی. وقتی پولی به دستِ من می‌رسد من باید از پولم اهرم بسازم. حالا سرمایه‌گذاری در بانک باشد یا در صندوق‌هایِ سهام. بازارِ طلا یا بازار ارز، بازار ملک یا خودرو یا هر چیزی،ولی خُوب باتوجه‌به شرایطِ اقتصادیِ الان من توصیه‌ام به همه دوستانی که این لایو را دارند نگاه می‌کنند یا بعدها خواهند دید  این است که اقتصادِ سالم اقتصادی است که ما سرمایه‌هایمان را به سمتِ سرمایه‌گذاری‌هایِ مولد سوق دهیم.

به سمتِ نامولدها نرویم. از ماست که بر ماست. خسب منِ نوعی وقتی تقلیدِ کورکورانه می‌کنم، پیروی می‌کنم و واردِ بازارِ خودرو می‌شوم و پولم را می‌گذارم تویِ بازارِ خودرو و بعد چند برابرِ سود همان ماشیبن را در بازارِ آزاد می‌فروشم، واردِ بازارِ ملک می‌شوم و قیمتِ زمین‌ها را بالا می‌بریم. ببینید این به ضررِ خودِ ماست. ولی اگر ما واردِ کارِ تولید شویم و واردِ کارآفرینی شویم قطعِ به یقین هم آمارِ اِشتغالِمون بیش‌تر می‌شود و هم آمارِ بیکاری کم‌تر می‌شود و هم سرمایه‌گذاری‌هایمان سالم‌تر است و هم به نرخِ رشدِ اقتصادی جه در داخلِ استان و چه کشور کمک خواهیم کرد.

 پس بنابراین پولی که به دست من می‌رسد من نباید همه‌یِ آن‌ها را صرفِ هزینه‌هایِ مازاد یا هزینه‌هایی بکنم که اصلاً تأثیری در زندگیِ من نخواهد داشت. من باید حتی از سودِ حاصل از آن کارکردم باز مجدد جایی سرمایه‌گذاری کنم و تولیدِ ثروت کنم. یکی از مزایایِ هوشِ مالی این است که من هر چقدر کم‌تر کار می‌کنم پولِ بیش‌تری به دست بیاورم. در واقع من برایِ پول کار نمی‌کنم و این پول است که برایِ من کار می‌کند. یک مسئله‌یِ دیگه این‌که خیلی‌ها ازشون می‌پرسید

تعریف شما از سرمایه چیست؟

ضیاییان: از خیلی از آدمهامی پرسم. سرمایه‌یِ تو چی هست؟ می‌گه همین خانه و ماشین. اینها سرمایه به حساب نمی‌آید. سرمایه چیزی است که در جیبِ من پول می‌گذارد. این ماشینِ زیرِ پایِ من استهلاک دارد. هزینه‌یِ بنزین می‌دهم، برایِ ماشین خرج می‌کنم، هرینه‌یِ تعویض روغن دارد. اینها سرمایه حساب نمی‌شود. خانه‌ای که من در آن زندگی می‌کنم پولِ برق و آب و گازِ و همه‌یِ اینها باید پرداخت بشود پس من دارم هزینه می‌کنم در آن خانه مگر این‌که من خانه یا ملکِ تجاریِ مازاد داشته باشم و به اجاره بدم و از پولِ اجاره‌یِ آن ملک در جایِ دیگری سرمایه‌‌گذاری کنم. آن ملک یا خانه سرمایه برایِ من محسوب می‌شود. خانه‌ای که من در حالِ حاضر در آن زندگی می‌کنم سرمایه نیست. پس زمانی من می‌توانم موفق باشم که پول برایِ من کار کند نه من برایِ پول.

مقایسه درآمد با سود بانکی و تاثیر آن بر تصمیمات مالی در ایران؟

کاظمی: خُب می‌دانید که این تورم خُوب خیلی ساده است. کارآفرین یا کسی که می‌خواهد کسب‌وکاری راه‌اندازی کند تجزیه‌وتحلیل می‌کند و می‌گوید که اگر من این ثروت را 5 سالِ پیش در بحثِ املاک سرمایه‌گذاری می‌کردم، الان خیلی موفق تر بودم. خیلی وقت‌ها افرادی پیشِ من می‌آیند که سرمایه‌گذاری کنند و راه‌هایِ کسب‌وکار را به آنها پیشنهاد می‌کنیم. اما بعداً با سودِ بانک مقایسه می‌کند و از سودِ بانک بیش‌تر می‌خواهد. خُوب با خودش می گوید. من باید تولید بکنم، کار هم انجام بدهم، واردات و فروشش را هم انجام بدهم  بعد از سودِ بانک هم بیش‌تر بدهم؟

پس باید خیلی سود بکنم که بتوانم از سودِ بانک هم بیش‌تر بدهم. من بحثِ ارزش‌افزوده را مطرح می‌کنم. خیلی مثالِ ساده‌ای بزنم. من برادرِ خودم مبلغی پول داشت و می‌خواست در کسب‌وکاری که الان من دارم سرمایه‌گذاری کند. اما گفت اگر رویِ ملک سرمایه‌گذاری کنم ارزش‌افزوده دارد. گفتم که خُوب من الان چندین برابرِ اجاره ملک دارم به تو سود می‌دهم، سودِ حلال که با آن کسب و کار انجام شده. بعد می‌گفتن که نه من در دراز مدت ضرر می‌کنم. چرا این‌طور می‌گفت چون براساسِ تجربه‌اش داشت صحبت می‌کرد. متأسفانه سودهایِ بانکی قاتلِ توسعه هستند. حالا من اقتصاددان نیستم و نمی‌دانم شما باز نظرِتون را بفرمایید.   

بانک‌ها واقعاً نابودکنندگانِ تولیدکنندگانِ ما در کشورِ ایران هستند؟

ضیاییان: ببینید متأسفانه بانک‌ها واقعاً نابودکنندگانِ تولیدکنندگانِ ما در کشورِ ایران بودند. ولی باز هم من اینجا می‌گویم که اگر شما این هوشِ مالی را خیلی‌خیلی خوب یاد بگیرید یعنی به‌صورت این‌که عمیق و گسترده، حالا در این لایو نیم‌ساعته ما یا 45 دقیقه‌یِ ما خیلی نمی‌شود راجع به این مسئله صحبت‌کرد ولی بحثِ هوشِ مالای به حدی بحثِ عمیق،شیرین و دقیقی هست که ما در ایران نمونه‌هایش را داریم.

ببینید آقایِ دکتر نبی که من نمی‌دانم داستانِ زندگیِ ایشان را شنیده‌اید یا نه. ایشان بزرگ‌ترین کارآفرین در خراسانِ رضوی هستند. ایشان از هیچ هیچ شروع کردند، در یک خانواده‌یِ هفت هشت نه نفره، پدر اینها را گذاشته و این فرزند با مادر بوده و دو فرزندِ بزه‌کار هم داخلِ خانواده بوده‌ است. می‌گفتند ما به حدی رسیده بودیم که مادرم ما را دورِ میدان می‌برد که از علف‌هایِ دورِ میدان تغذیه کنیم و مادر به ایشان می‌گفتند اینها خوردنی هستند و تغذیه کنید. ولی می‌گویند که یک خیری پیدا شده بودند که به ما پول دادند و توانستیم روزنامه بخریم و شب‌هایی بود که روزنامه‌ها فروش نمی‌رفت و رویِ دستمان می‌ماند و من اشک می‌ریختم که ما داریم سرمایه‌مان را ازدست می‌دهیم و می‌رفتم کفش واکس می‌زدم.

ببینید منی که هوشِ مالی فراگرفتم نباید منتظرِ یک دست بمانم. منی که می‌خواهم کارافرینی شروع کنم همین الان نمی‌توانم یک غولِ اقتصادی باشم، همین الان نمی‌توانم 50 میلیارد تومان بگذارم و واردِ یک سرمایه‌گذاریِ کلان بشوم. هوشِ مالی به من می‌گوید که من از پایین‌ترین پله شروع کنم و پله‌ها را هم دوتا دوتا نباید طی کنم. و مطمئن باشید که اگر این هوشِ مالی را از نوعِ عمیقَش یاد بگیرید و کنارِ کارآفرینانِ خیلی موفق قراربگیرید.

داستان یک کارافرین با هوش مالی بالا؟

مثلِ کارآفرینی که در حالِ حاضر صاحبِکارخانه‌یِ زرماکارون هست. خیلی از ما کلیپِ ایشان را دیدیم و داستانِ زندگیِ ایشان را که واکس می‌زدن و برایِ این‌که بتواندا به مدرسه برود و کاغذ و مداد داشته باشد هیچ وقت( لایو قطع شد) . أن روستا صحبت کردم و از ایشان خواستم که یک مقدار زمین در اختیارِ ما قراردهد که ما بتوانیم کارِ سوله‌سازیمان را شروع کنیم و بعد که به سود رسیدیم پولِ ایشان را بدهیم. خُب این اهالیِ روستا به این جوان‌ها اعتماد کردند.اینها اولین سوله را که می‌سازند اولین مشتری با سودِ خیلی بالایی پیدا می‌شود و این را از وی می‌گیرد. خُب با آن سودی که به دست آوردند آن سود را تقسیم کردند ، زمین را شریکی خریدند و مجدد سوله‌سازی کردند به حدی که الان ادعا می‌کنند که نزدیک به چند هزار نفر نیرو زیرِ دستِ ایشان کار می‌کند و چند صد میلیارد فقط حقوق می‌دهند.

ببینیدپس ما نمونه‌های داخلِ ایران داریم. درر حالِ حاضر شرکتِ زر ماکارون، شرکتِ کاله، شرکتِ شیرین عسل، اینها شرکت‌هایِ موفقِ ما هستند و مهم‌ترین شرکت کارخانجاتِ آرشیا هست که متعلِق به دکتر نبی هست که الحمدلله خیلی از افرادی را که داریِ سوء‌پیشینه هستند ایشان جذب کردند و شرطِ استخدام هم داشتنِ سوءِ پیشینه هست. یعنی ایشان بزرگ‌ترین ریسکِش را کرده است. ولی ببینید الان موفق‌ترین است در کشور. پس ببینید اینهایی که دارند بهانه می‌آورند کسایی هستند که شرکت‌هایِ بزرگ و کارخانه‌هایِ غول‌آسا را دیدن و می‌خواهند یک‌شبه به آن برسند.

نه هوشِ مالی می‌گوید نه من از پایین‌ترین پله شروع می‌کنم و پله‌ها را هم دوتا دوتا نمی‌روم.

یک موردِ دیگر این‌که هوشِ مالی با قانونِ جذب یک رابطه‌یِ خیلی مستقیم دارد. من می‌توانم ماورایی فکر کنم ولی در کنارَش باید برنامه‌ریزی داشته باشم و هدفم را مشخص‌کنم. یک برنامه‌ریزیِ روزانه، هفتگی، ماهانه و در آخر سالانه داشته باشم برایِ رسیدن به آن هدفم. اگر این‌ها را کنارِ هم چیدم و از زمانم به نحوِ احسن استفاده کردم که بحثِ مدیریتِ زمان خودِش یک بحثِ جدا هست می‌توانم در بحثِ هوشِ مالی موفق شوم و چه بسا بزرگ‌ترین کارآفرین در کشور هم بشوم.

تحصیلات دانشگاهی ارتباطی با موفقیت در بیزینس دارد؟

کاظمی: اتفاقاً یک آماری داشتم نگاه می‌کردم که می‌گفت در تهران به نسبتِ شهرهایِ کوچک 79 درصد از آدم‌ها به این باور رسیده‌اند که کسی که به تحصیلاتِ دانشگاهی علاقه ندارد؛ مثلِ همه مردمِ دنیا که 20 درصد دنبالِ تحصیلاتِ دانشگاهی هستند، کسایی که علاقمند هستند به تحصیل و …  دلیلی ندارد که دنبالِ تحصیلاتِ دانشگاهی بروند و 4 یا شش سال و حتی بیش‌تر وقتشان را صرفِ تحصیلات کنند و بر این باورند که اگر این زمان را صرفِ یادگیریِ تخصصی بکنند مطمئناً تأثیرگذارتر خواهد بود.

ولی در شهرهایِ کوچک هنوز 49 درصد بود  و هنوز شهرهایِ کوچک باور دارند که با تحصیل می‌شود شغل پیدا کرد با این‌که می‌بینند که در جامعه حجمِ زیادی از آدم‌هایِ تحصیل‌کرده هستند که بیکارند و حداقلِ درآمد هم ندارند. اگر این آدم‌ها تخصصی در زمینه‌ای می‌داشتند و رشته‌ای کاری بلد بودند مطمئناً موفق‌تر بودند. من وقتیشهرِ خودمان را تحلیل می‌کنم  و بازارها را می‌بینم متأسفانه همه دارند کافی‌شاپ می‌زنند و نمی‌دانم که این کافی‌شاپ چی داره.

یکی از نشانه های ضعف هوش مالی تقلید از بیزینس های موفق است؟

ضیاییان: خُوب این همان تقلید کورکورانه هست. دنباله‌روی که  مهارتِ عدمِ تحلیلِ بازار را ندارند و می‌بینند که فلانی کافی‌شاپ زده و خیلی هم درآمدِ خوبی هم دارد خب اینها هم کافی‌شاپ می‌زنند. دقیقاً همین مسئله است که در شهرِ ما و در همه شهرها تویِ اتاقِ اصناف یک اتاقِ فکر اقتصادی باشد. همین خیابان مدرس اینجا. هر کوچه‌ای که وارد می‌شوی بالا، پایین، راست، چپ همه‌اش آرایشگاه. شما ببینید دوره‌یِ کرونا چقدر آرایشگاه ورشکست شد. یا مثلاً خانم‌هایی که به من مراجعه می‌کنند. خانم چه شغلی علاقه دارید؟

خُوب برادر  من خواهر من خیاطی درسته که یک شغلی هست که اکثر خانم‌ها می‌توانند وارد شوند اما نمی‌شود از آن کسب درآمد کرد. ببینید صنعت نساجی در کشور ما یک صنعت قاچاق پذیر است، یک تکنولوژی به روز نشده و قدیمی هست. من هزار هم کارگاه خیاطی بزنم نمی‌توانم موفق بشوم. باید به این موارد دقت کنند.  چرا دوره نبینم و  به جایِ این‌که لباس بدوزم جعبه‌هایِ بسته‌بندیِ ترمه بدوزم که کشورهای حاشیه‌یِ‌ خلیج فارس به شدت از این بسته‌بند‌های ما استقبال می‌کنند. 

این مهارت خیاطی را جایِ دیگری خرج کنیم. چرا فکر می‌کنیم خیاطی فقط دوختن لباس است. این بسیار اشتباه است. و خُوب همین مسئله باعث می‌شود که خیلی‌ها دچار شکست در کسب و کارشان شوند. دانش مال به من یاد می‌دهد. که من قبل از انجام هرکاری توان‌سنجی شوم. مثلاً من می‌خواهم یک مغازه‌ لوازم آرایشی بهداشتی بزنم. آیا من توانَش را دارم؟ آیا من مهارت فروشندگی را دارم؟ این آزمون باید توسطِ یک مشاور انجام شود. آیا من زبان ارتباط مؤثر دارم؟

در صورت داشتن هوش مالی بالا، بدنبال نیچ بازار می گردیم؟

من چه خلاقتی می‌توانم از خودم نشان دهم که فرق داشته باشد با این لوازم آرایشی کوچه‌ بغل؟ وگرنه برای مشتری چه فرقی می‌کند که از این مغازه خرید کند یا از آن مغازه؟ قیمتم را کم‌تر بدهم یا بالاتر؟ من مان که مهارت را داشته باشم، زبانم را خوب بلد باشم، زبان ارتباط مؤثر با مشتری را، زمانی که من آن خلاقیت را داشته باشم و بتوانم خلاقیتی از خودم برای مشتری بروز دهم قطعاً برای مشتری فرق می‌کند که از کدام مغازه خرید کند. حتی اگر من جنسم را گران‌تر بفروشم. این خیلی نکته‌یِ‌ مهمی است.

بحث افزایش مهارت و تقویت هوش مالی در جامعه در حال پذیرش می باشد؟

کاظمی: خُوب خدا را شکر که این بحث دارد پیش می‌آید. یعنی به‌ مرور زمان دانش در  این زمینه زیاد می‌شود. اتفاقاً در باشگاه فوتبال دو شب پیش؛ هرچند خیلی سرم شلوغ است، خواهش کردند که من عضو هیئت‌مدیره در همین شهر خودمان باشم. گفتم ایرادی ندارد من قبول می‌کنم فقط به من فرصت بدهید این بچه‌های تیم دور هم جمع شوند و من فقط قرار است که روی ذهنشان کارکنم. من به جسمشان تخصصی ندارم و تکنیک و تاکتیک فوتبال را نمی‌دانم ولی روی ذهنشان می‌توانم کار بکنم. الان جوان‌ها خوشبختانه با وجود شبکه‌های مجازی و دنیای اینترنت ذهنیت‌ها خیلی فرق کرده است و خیلی دانش افزایش پیدا کرده است.

ولی بعضی مواقع خیلی دلم می‌سوزد. بعضی وقت‌ها بعضی فروشگاه‌ها و کسب‌وکارها را می‌بینم که خیلی سریع جمع می‌شود. طرف نه ایده‌ و خلاقیتی دارد و نه تخصص و تجربه‌ای دارد. متأسفانه ما تویِ ایران این ضربه را خیلی‌ها حتی خودِ من هم خوردم. خیلی‌ها کارها را بدونِ تجربه شروع می‌کنیم. این‌که من در دانشگاه عمران خواندم دلیل بر این نیست که من یک پیمانکار خوب باشم. من همین تجربةِ ناموفق را خودم داشتم. رفتم پیمان‌کاری زدم اما چون تاره از دانشگاه فارغ‌التحصیل شدم و تجربه هم نداشتم خیلی شرایطِ بحرانی برایِ خودم و خانواده ایجاد کردم. چند روز پیش به خانمم می‌گفتم که اگر من سه‌چهار سال واردِ شرکت‌هایِ پیمانکاری می‌شدم ، کار می‌کردم و در کنارِ شرکتِ خودم هم یک کارِ کوچک برمی‌داشتم و آرام آرام سالِ پنجم شروع به کار می‌کردم خیلی موفق‌تر بودم.

امیدوارم بحث اهمیت هوش مالی در کسب و کار در سایت من بنام سعید کاظمی برای شما مفید بوده باشد. و شما دوست عزیز هم اگر تجربه خاصی دارید. که می تواند به بیزینس و رشد کسب و کار دیگران تاثیر بگذارد. لطف کرده و با من و دیگر فارسی زبانان به اشتراک بگذارید. برای دیدن بقیه مقالات مرتبط با آموزش موارد خیلی تخصصی مرتبط با کسب و کار اینجا کلیک کنید. راشتی دوره رایگان آموزش رایگان از تجربیات 22 ساله خودم تهیه کردم . پس اگر بدنبال افزایش دانش، تخصص کسب و کار هستید. این دوره با ارزش را از دست ندهید.

برای تماشا فایل ویدئویی تجربیات راه اندازی پیمانکاری بخش دوم از طریق لینک ذیل اقدام بفرمائید.

برای شنیدن فایل صوتی تجربیات راه اندازی پیمانکاری بخش دوم از طریق لینک ذیل اقدام بفرمائید.

سلام دوستانِ عزیز. با تجربیات راه اندازی پیمانکاری بخش دوم در خدمت شما هستیم. آخرین موضوعی که در بحثِ قبلی ناتمام ماند بحثِ بیمه شخصِ ثالث است. بیمه‌یِ شخصِ ثالث را آنجا توضیح دادم. بیمه‌یِ شخصِ ثالِث برایِ پیمانکارها بسیار مهم است و وقتی که حادثه برایِ شما اتفاق می‌اُفتد بیمه‌یِ شخصِ ثالث است که از شما در موردِ ضرر و زیان‌هایِ مالی حفاظت می‌کند.

به‌هرحال حادثه جزئی از کار است. درسته که سال‌هاست اچ.اِس.ای در ایران وارد شده، بحثِ ایمنی در محیطِ کار خیلی جدی گرفته شده و خیلی از افراد و شرکت‌هایِ ساختمانی الان باید مجوزهایِ مربوط به ایمنی را داشته باشند. به نظرِ من اچ.اس.ای جزءِ واقعاً ضروریات است. یک شعار نیست که اول ایمنی بعد کار. باید باور داشته باشیم. یک داستان برایِ سال‌ها پیش بود،

داستان واقعی از نداشتن بیمه و خسارت در کار پیمانکاری

 چون‌که من پدرم و برادرم پیمانکار ساختمانی بودند سال‌ها این را تعریف کنم خدمتتان. یادم هست که پدرم یک کاری را سالِ 85 و یا 86 برداشت و یک پروژةِ سی میلیونی تحتِ تشریفات کارفرما به پدرم داده بود داخلِ شهری که پروژه‌ای بسیار ساده بود. یک حصارکشی بود و فَنس بود و به قولِ پیمان‌کارها خیلی کارِ پردرآمد و خوبی هست. حدودِ بیست و نه یا سی میلیون تومان بود که خُوب سودِ خوبی هم داشت.

 یادم هست که یک روزی فوراً زنگ زدن و پدرِ من آن زمان خیلی پروژه‌ها را بیمه نمی‌کرد، زنگ زدند که نگهبان سیمان خالی می‌کرده و اتفاقی برایِ ایشان افتاده و جفت‌پاهای ایشان از زانو شکسته شده. پدرِ من خودش را فوراً به محلِ اجرایِ پروژه رساند و بنده خدا را برده بودند بیمارستان و خُوب با ما هم آشنا بودند. یک چیزی حدودِ بیست میلیون هزینه‌هایِ درمانیِ این بنده خدا شد.

یعنی این پروژه نه‌تنها سودی نداشت فکر کنم ده میلیون هم ضرر کرد در مجموع. چون اگر پدرِ من این پروژه را بیمه می‌کرد این اتفاق نمی‌افتاد. خیلی به بیمه دقت کنید. خواهش می‌کنم اگر شما پیمانکاری می‌کنید اگر خودِ کارفرما و خودِ مدیرعاملِ ارشدِ به شما گفت استارت بزن فردا بیمه می‌کنیم. حتی برایِ یک‌ساعته بدونِ بیمه کار نکنید. چون بیمه خیلی سفت‌وسخت پیگیر می‌شوند و خیلی دقیق رعایت می‌شود و اگر شما بیمه نکنید این لحظه حادثه ثبت می‌شود و اصلاً نمی‌شود کاری کرد. پس بحثِ بیمه را خیلی جدی بگیرید.

ثبت تمامی مدارک و فاکتورها در کارگاه و دفتر مرکزی پیمانکار

بحثِ بعدی که می‌خواهم خدمتتان عرض کنم این است که اطلاعاتِ‌تان را ثبت و ضبط کنید. یعنی چه؟ هر کاری که در مجموعِ کارگاهِ شما اتفاق می‌اُفتد را ثبت و ضبط بکنید و بنویسید. دفتر داشته باشید. چه فاکتورهایی رد و بدل شدند؟ چه اجناسی، چه زمانی و از چه کسی خریداری شدند همه‌یِ اینها در دفاتر معین و روزنامه ثبت شود.کلِ جزئیاتِ کارهایتان باید تحتِ کنترلِ شما باشد. باید بفهمید که پیمانکاری مجموعه‌ای از این عوامل هستند. همه‌یِ ده مواردِ را که امروز به شما گفتم که شاملِ بیمه، ثبت و ضبطِ اطلاعات با مدیریت شما ارتباط مستقیم دارد. همه این مسائل با هم شما را پیمانکار می‌کند. دفاترتان را نگه دارید.

سال‌ها بعد مالیات از شما سؤال‌وجواب می‌کند، یک کارگری شکایت می‌کند. که مثلاً حقوقِ من را ندادند همه چیز را ثبت و ضبط بکنید، هر پرداختی را رسید بگیرید، دفاتر داشته باشید، تویِ دفاتر همه را ثبت کنید، مثلاً فلان لوله‌کش در فلان تاریخ فلان مقدار پول پرداخت شده است. هم به فردِ موردنظر رسید بدهید و هم یک نسخه به حسابدارتان و یک نسخه هم برایِ خودتان ذخیره کنید. پس تمامِ ورود و خروج‌ها را و تمامِ کارهایی را که کارفرما به شما می‌گوید، دستورِ کارها و صورت‌جلسه‌ها کتبی کنید و ثبت و ضبط داشته باشید.

راه اندازی دفتر مرکزی و دفتر فنی پیمانکاری

موضوعِ دومی که به ضبط و ثبت خیلی مهم است این است که یک مقدار که شرکتِ شما جا افتاد علاوه بر سرپرستِ کارگاه خوب نیروهایِ فنیِ خوب بگیرید. یعنی در لیستِ دفترِ مرکزی خودتان حتماً منشی بگیرید، حتماً دفتر کار بگیرید و حتماً دفترِ فنیِ قوی راه‌اندازی کنید. البته این برایِ اولِ کار نیست. یعنی هنوز که یک شرکتِ تازه‌کار هستید و درآمدِ شما کم است و هنوز دارید از جیبِ خودتان هزینه می‌کنید صبر کنید. نیاز نیست همان ابتدایِ کار دفترِ آن‌چنانی، تابلو، سربرگ، لوگو و … هزینه کنید نه.

یک‌ساله، یک‌سال و نیم تا دو سال که گذشت به مرور نیروهایِ فنی خودتان را اضافه کنید، یک منشی استخدام کنید که کارهایِ دفتریِ شما را انجام دهد. حسابدارِتان را از پاره‌وقت به تمام وقت تبدیل کنید که حداقل هفته‌ای یک‌بار حساب‌هایِ شما را انجام دهد. پس بحثِ بعدیِ ما که خیلی مهم است دفترِ فنی هست که حتماً در برنامه و اهدافِتان داشته باشید.

روابط عمومی و شبکه سازی از اصول پیمانکاری است

یک پیمانکارِ خوب پیمانکاری است که؛گفتم که پیمان‌کاری چند وجهی است، که روابط عمومیِ خوبی داشته باشد. ببینید شما اگر بهترین پیمانکارِ دنیا باشید و اگر بهترین پروژه‌ها را هم انجام دهید زمانی که روابطِ عمومی و نت‌ورکینگ ضعیف باشد و شبکه‌سازیِ شما با افراد و آدم‌هایِ مختلف، مخصوصاً سبکِ کارفرمایی در ایران که یک سبکِ نسبتاً یک طرفه است و روابط مشاور با پیمانکار هنوز وضعیتِ بهتری دارد؛

پیمان‌کار و کارفرمایی معمولاً یک‌طرفه هست و کارفرماها خُوب نیرویِ کارمندِ دولت هستند و از بالا به پایین نگاه می‌کنند. شما فقط با شبکه ‌سازی و روابطِ عمومی و با اخلاقِ خوش، با حرف گوش کردن و ارتباطِ مستقیم با ناظر گرفتن؛ مثلاً ناظر یک نجاری را به عنوانِ نجار خوب معرفی می‌کند و سال‌هاست که با آن نجار کار می‌کنند؛ خُب من چون نظام‌مهندسی دارم این مطلب را می‌گویم،دستورالعمل‌هایِ نظام را هم بلد هستم و مجوزِ لازم لا هم دارم چه اتفاقی می‌اُفتد؟ آنها کار را یادمی‌گیرند. بحثِ بعدی بحثِ شبکه‌سازی و نت‌ورکینگ هست که به شما گفتم. روابط عمومی و شبکه‌سازی را به عنوانِ دو موضوعِ مهم درنظر گرفتم.

کیفیت کار برگ برنده پیمانکار

و یکی از مسائلی که من در موردِ پیمانکاری خواهش می‌کنم رعایت کنید اگر می‌خواهید پیمانکاری موفق شوید و اگر می‌خواهید پولِ با ارزش، همیشگی و بادوام برای شما ایجاد شود. این است که خواهش می‌کنم کار را با کیفیت انجام دهید. از اینکه فکر کنید که کار را بی‌کیفیت انجام بدید و با یک کارفرما در یک استان کار کنید بعد دیگه تمام و من در این استان کار نمی‌کنم این ذهنیت را از خودِتان بردارید.

الان دنیا خیلی کوچک شده و کارفرماها همه از هم خبر دارند و از هم استعلام می‌گیرند. برایِ امتیازِ فنی که میدهند بررسی می‌کنند، تحقیق می‌کنند. حتماً کیفیتِ کارِّ شما باید خوب باشه. اگر جایی اشتباه کردید و مسئله‌یِ فنی را  رعایت نکردید و کارفرما یا مشاور به شما تأکید کرد بپذیرید. بهتانه نیاورید که این اتفاق افتاد و فلان اتفاق و بهانه‌هایِ الکی نیاورید. بپذیرید.

احترام به نیروی کارگری برگ برنده پیمانکار

نکته‌یِ بعدی که دوست دارم خیلی رویِ این مطلب تأکید کنم این است که  روابطِ اخلاقی و انسانیِ خودتان را به همان‌صورت که با کارفرما و نیروهایِ اداری کارفرما رعایت می‌کنید در محیطِ کارگاه هم با کارگر، اوستا و بنا هم رعایت کنید چون‌که اینها هستند

 که برایِ شما کار می‌کنند. بازوهایِ اجرایی و عملیاتیِ شما اینها هستند. حتماً باید خیلی به این‌ها احترام بگذارید و به آنها توجه کنید. بعضی از آدم‌ها اوایلِ کار به ما می‌گفتند که مهندِس نباید داخلِ کارگاه برود، مهندِس نباید دستِش به خاک بخورد. این تفکرِ بسیار اشتباهی است. من مهندس‌هایِ اتریشی را چابهار دیدم که در آب‌شیرین‌کن‌ها کار می‌کردند. می‌دیدم که همه‌ یک فرم هستند و همه‌یِ کلاه سفیدها کار می‌کردند. همه‌ِ آنها لباس‌هایشان روغنی می‌شد و درگیرِ کار بودند و به این شکل نبود که بگویند. فقط کارگرها کار می‌کنند. همه کار می‌کنند.

کار را نه در دانشگاه که در کارگاه یاد می گیرید

مهندِس باید کار بکند. باید دستِش را به آچار بزند. باید هر چیزی را تجربه کند. مهندِس تا گچ نسازد گچِ مرده را از گچِ زنده تشخیص نمی‌دهد. باید دستِش را به سیمان بزند،سیمان را فشار دهد تا بفهمد اسلامپِ یک بتن با یک بتنِ دیگر چه فرقی می‌کند. میزانِ کم و زیاد بودنِ سیمان را در کارگاه یادمی‌گیرد و اینها را هیچ دانشگاهی یاد نمی‌دهند. از چه کسی بهترین چیز را من یاد گرفتم؟ من از کارگرهام یادگرفتم، از اوستا و بناها. از نیروهایِ فنی من مسائلِ فنی را یادگرفتم. خیلی چیزها در کتاب‌ها نوشته نشده. بعضی چیزها هم نوشته شده اما عملی نیست و نمی‌شود انجام داد.اینها را استا و بنا می‌گویند.نیرویِ متخصصِ برق‌کار هست که در کارگاه به شما یاد می‌دهد. یک سری فوت و فن‌ها هست که بعضی اوقات نیروهایِ فنی دارند که در هیچ کتابی پیدا نمی‌شود.

بحث‌هایِ حقوقی و مسائلِ قانونی در مسائل پیمانکاری خیلی مهم هستند

اگر شریک دارید و در زمینه‌هایِ مختلف شریک می‌گیرید باید درصدِ کارتان و تفکیکِ قرارداد انجام شود،که هرکدام چند درصد سهام دارد و بعداً به چه شکلی باید سهام‌ها تقسیم شود. سود و ضرر با چه‌کسی هست. به هرحال همه‌یِ پروژه‌ها که قرارنیست سود بدهند. داستانِ بیمه را که براتون تعریف کردم یک پروژه ضرر هم می‌دهد. حتماً که همه چیز قرار نیست سود باشد. پس حتماً همه‌یِ مسائلِ حقوقی را یاد بگیرید. برید مطالعه کنید و قوانینِ کار را یاد بگیرید. کارگر به چه شکلی می‌تواند از شما شکایت کند؟

جلویِ شکایت‌هایش را بگیرید. به موقع لیستِ بیمه‌ها را رد بکنید. به موقع بیمه‌یِ بیکاریش را پیگیری کنید. اگر حادثه‌ای برایِ وی اتفاق می‌افتد در چهار پنج روزِ قانونی قراردادتان حتماً بیمه‌یِ وی را پیگیری کنید. ببینید چه زمانی قرار هست بیمه‌یِ آن شخص تمام شود، لیست‌هایِ بیمه‌شون و کلاً با کارگر جماعت رفیق باشید. ضرر نمی‌بینید. کارگر اگر دوستتان داشته باشد از ته دل برایِ شما کار می‌کند.

و برایِ مسائلِ حقوقی هم یک کارشناسِ حقوقی بگیرید. لازم نیست که دکتر فلان یا وکیلِ فلان را استخدام کنید که کارهایِ حقوقیِ شما را انجام دهد. مشاوره و راهنمایی بگیرید. همه‌یِ مسائل را خدمتتان عرض‌کردم. خیلی تجربیاتِ خودم را دخیل‌کردم. این کارها را اگر من انجام می‌دادم سالِ 79 نه شرکت زدم اگر دانِشِ این کارها را داشتم و بلد بودم که چه کارهایی باید انجام دهم و اگر از افرادِ متخصص کمک می‌گرفتم،

اگر این مسائل را بلد بودم امروز یک شرکت پیمانکاری موفق بودم

 تمامِ این مسائلی که امروز خدمتِ شما عرض کردم یاشد امروز یک پیمانکار بسیار قوی بودم. بیست و یک‌سالِ پیش من شرکت را ثبت کردم. زمانی که رقابت کم بود، زمانی که منابعِ مالیِ دولت خیلی خوب بود. پیمانکارها که 90 درصد پیمانکارهایِ دولتی هستند. ما پیمانکارهایِ بخشِ خصوصی هم داریم که بی تو بی هستند یعنی بیزینِس تو بیزینِس فعالیت می‌کنند. مثلاً بیمارستان برایِ بخشِ خصوصی می‌سازند.

 خُوب این‌ها بخشِ جزئی‌تری از جامعه‌یِ ما هستند و در جامعه بیش‌تر دولت کارفرمایِ ما هست. در مجموع پیمانکاری کارِ بسیار سخت، هنری و تخصصی است. همه‌یِ مسائل را شما باید با هم یاد بگیرید. اگر می‌خواهید یک مشتِ واحد باشیم باید مدیریت بلد باشیم، روابطِ عمومی داشته باشیم، منابعِ مالی را کنترل بکنیم، منابعِ انسانی را کنترل بکنیم، کارِ فنی باید انجام دهیم، همه‌یِ مسائلِ حقوقی و بیمه و مالیات را در کنار هم باید داشته باشیم. آخرین حرف این‌که شما حتماً باید آموزِش ببینید. خواهش می‌کنم برید و وقت بگذارید.

 سال‌ها تجربه کسب کنید. مستقیم سراغِ پیمانکاری نروید. اگر امروز بعد از پنج سال کار هم بخواهید. پیمان‌کاری بزنید یا شرکتی تازه ثبت کردید یا این‌که چهار سالِ کار می‌کنید حتماً از همکاران و شرکت‌هایِ قدیمی و باتجربه و مهندسانِ باسواد، کسانی که سال‌ها پیمانکاری می‌کنند و در شرکت‌هایِ مشاوره کارکردند و دانِشِ بسیار زیادی دارند در موردِ فهرست‌بها، شرایطِ عمومیِ پیمان، قوانین و بخش‌نامه‌ها و دستورالعمل‌ها،  جزئیاتِ آیین‌نامه‌ها را کامل بلد هستند حتماً از اینها کمک بگیرید و با آنها تعاملِ خوب داشته باشید. با هم دوست باشید و اینها را به چشمِ رقیب نگاه نکنید. یک خواهشِ بزرگ ازتون دارم.

خواهشاً فقط صرفِ داشتنِ کار کار نگیرید و در مناقصات و استعلام‌ها شرکت نکنید. این‌که من فقط یک کار داشته باشم. حتماً آن کار یا پروژه را مدیریتِ مالی کنید. بررسی کنید و باید سود بکنید. سودِ خوب نکنید و تمامِ طولِ پروژه به فکرِ این باشید که گم‌تر سود می‌کنید یا دارید ضرر می‌کنید نه پروژه بابِ میلِ شما می‌شود و نه کارِ خوبی از آن پروژه بیرون می‌آید.

یک کار یا دو کارِ خوب در سال داشته باشید بهتر از 5 کار است که هیچ‌کدام برایِ شما سودی ندارد.

ذهنتان را درگیر نکنید، آشفته نکنید و اگ رشریک هم می‌خواهید بگیرید سعی کنید شرکایِ متخصص، درگیر در کار و باسواد و با مهارت و تخصص بگیرید. امیدوارم بحثِ امروزِ من که تجربیاتِ من خیلی فشرده در زمینه‌یِ پیمانکاری، کارفرمایی و بیش‌تر تخصصیِ پیمانکاری بود براتون مفید بوده باشد. اگر بخش اول این صحبت ها را نشنیدین. اینجا کلیک کنید.

همه عزیزان، همه دوستان، هرکس در هر جایِ ایران و در هر زمینه‌ای تخصص دارد و هر چیزی که به ذهنتان می‌رسد و سال‌هاست کار کردید، عروسک‌سازی می‌کنید و تجربه دارید، یک چیزی تولید می‌کنید و تجربه دارید و هر خدماتی به مردم دادید،هتل دارید و هر خدماتی که دارید ارائه می‌دهید من خواهش می‌کنم به من کمک کنید و تجربیاتِتان را با من و همه فارسی زبانان عزیز به اشتراک بگذارید یا دایرکت به من پیام دهید که با هم یک لایو بگذاریم و یا این‌که مثلِ من یک دوربین جلویِ خودتان بگذارید و حدودِ 15 تا سی دقیقه یا 45 دقیقه کارِ خودتان را معرفی کنید و تمامِ تجربیاتِ خودتان را بیان‌کنید و اجازه دارید تبلیغِ کارِ خودتان را هم انجام دهید و خودتان را معرفی کنید.

 پیجِ اینستاگرام، یوتیوب و یا هر شبکه‌یِ اجتماعیِ دیگری که دارید و از آن درآمد دارید را در سایتِ، پیجِ و در کانالِ یوتیوبِ سعید کاظمی اجازه دارید تبلیغ کنید و خیلی به من لطف می‌کنید که این تجربیاتِتان را در اختیارِ من قرار می‌دهید. امیدوارم صحبت‌هایِ امروزِ من برایِ شما در موردِ پیمانکاری مفید بوده باشد.

هر مهندس یا پیمانکاری باید علاوه بر مهارت و تخصص مهندسی ، مسائل مربوط به آموزش کسب و کار را هم یاد بگیرد. پس برای یادگیری نود قدم رایگان و کوتاه آموزش کسب وکار اینجا کلیک کنید.